Bruisende faciliteit voor onderzoek varkensvoeding bestaat vijf jaar

De grasstrook naast de inrit naar varkensbedrijf De Elsenpas dient als parkeerplaats. Bij de blauwe gesloten poort hangt de instructie voor chauffeurs en bezoekers. Ook staat een spuit met ontsmettingsmiddel gebruiksklaar. Via een aparte poort komen gasten op het nette erf en direct vallen de talloze voersilo's naast de brede varkensstal op.

Het complex is in mei 2019 in gebruik genomen als onderzoeksfaciliteit van De Heus Voeders voor het verrichten van onderzoek. Onder één dak worden 240 zeugen, biggen en vleesvarkens met een hoge gezondheid in een driewekensysteem gehouden.

'De dieren zijn vrij van PRRS, APP en mycoplasma', zegt bedrijfsleider Zias Lukasse. 'We voeren gelten aan van één vaste fokker met SPF-status, op een leeftijd van vier en negen weken. We hanteren een strikt hygiëneprotocol binnen en buiten de stal. Bezoekers moeten gegarandeerd 72 uur varkensvrij zijn, douchen en zich in bedrijfskleding hullen voor ze de stal in mogen. Moeten er dingen mee, dan moeten die 7 minuten in een uv-kast.'

De eerste vijf jaar van De Elsenpas zijn voorbijgevlogen. Jaarlijks worden volgens Lukasse tot wel twintig voedingsonderzoeken secuur uitgevoerd met talloze waarnemingen en dierwegingen. 'Het deels gesloten bedrijf is prima uitgerust om onderzoek bij zeugen, biggen en vleesvarkens te kunnen doen', benadrukt Erik Bruininx, groepsmanager varkensvoeding en ondersteuning bij De Heus.

'Het grote voordeel is dat alle diercategorieën onder één dak zitten en kleinere koppels biggen en vleesvarkens per hok worden gehouden. Dat levert meer herhalingen per behandeling op. Het aantal verstorende factoren is daardoor beperkt.'

Verbeteren van kwaliteit

Het onderzoek focust op het verbeteren van de kwaliteit van varkensvoeders, nutritionele waardes van nieuwe grondstoffen voor het varken en de voedingsbehoefte van veranderende genetica. TN70-zeugen worden geïnsemineerd met diverse eindberen.

'Dat is cruciaal om onze groeimodellen voor biggen, vleesvarkens en zeugen bij de tijd te houden en te verbeteren. En om de juiste voedingsadviezen in de praktijk te geven', licht Bruininx toe. 'De invloed van voeding op de gezondheid en het gedrag van varkens is ook iets waar we gas op geven. Zo hangt boven elk kraamhok een camera om continu beelden te maken van de zeug en haar biggen.'

Een recent praktijkadvies en eyeopener gebaseerd op onderzoek van De Elsenpas betreft het overleggen van biggen tussen 12 en 24 uur na de geboorte. Voor zulk intensief onderzoek is hulp van studenten heel welkom. Bruininx: 'We werken samen met onderzoekers van Wageningen University & Research en halen daar ook stagiairs vandaan. Net als van agrarische hogescholen en mbo's.'

Studenten kunnen er hun opdracht uitvoeren en praktische kennis opdoen. 'Die leercomponent is belangrijk, daarom investeren wij in goede begeleiding', aldus Bruininx. Studenten mogen wat terugverwachten voor hun inzet. Lukasse: 'We zijn een soort kweekvijver van jong talent. Dat levert goodwill op. Veel stagiairs komen na hun afstuderen terug om hun carrièrestart hier te maken.'

Naast een faciliteit voor voedingsonderzoek is De Elsenpas volgens Lukasse vooral ook een modern en gezond varkensbedrijf. 'Technisch draaien we mee in de top; 35,1 gespeende biggen per zeug per jaar, die op een leeftijd van 26,5 dag gemiddeld 8 kilo wegen.'

In het traject van 25 kilo tot 125 kilo is de gemiddelde groei van de vleesvarkens boven de 1.100 gram per dag, met een voerconversie van 2,2. De dierdagdosering bij gespeende biggen is 3,2 en bij vleesvarkens nagenoeg nul.

Preventieve vaccinatie

De zeugen krijgen de standaard vaccinaties en worden ook tegen PRRS gevaccineerd, ondanks de SPF-status. 'Dat doen we preventief', legt Bruininx uit. 'Als een PRRS-veldvirus doorbreekt, kost ons dat handenvol geld. Ook doordat het uitvoeren van voeronderzoek dan wordt verstoord.'

Kennis delen en varkenshouders in de stallen mee laten kijken, is onderdeel van de taken van Lukasse. 'Studieclubs rondleiden is onmogelijk door onze hygiëne-eisen. Maar met een smartphone door de stallen lopen werkt prima. Ze kunnen live vragen stellen, zodat ik dingen kan demonstreren.'

Inspelen op toekomstige ontwikkelingen gebeurt ook. Positieve ervaringen zijn er volgens Lukasse met krulstaarten. 'Bij de opfokzeugen is het soms nog wat lastig, maar met de juiste combinatie van voersamenstelling en overschakelmoment, kom je echt een heel eind.'

Binnenkort wordt een rij met negen kraamhokken met een controlepad omgebouwd naar negen vrijloopkraamhokken. Bruininx: 'We gaan samen met de leerstoelgroep Adaptatiefysiologie van Wageningen University & Research onderzoek doen.'