Pathologie biedt zekerheid over ziekte

Heeft een varken nu griep, PRRS of APP, voor het antwoord op die vraag is sectie een goed hulpmiddel. Wel moet je dan in overleg met de dierenarts de juiste dieren insturen naar GD, zegt Tom Duinhof. Voor bijvoorbeeld het opsporen van een darmziekte is een gestorven dier niet goed bruikbaar.

Beter een dier op de sectietafel dan tien zieke dieren in de stal. Met die uitspraak geeft varkensdierenarts Tom Duinhof aan dat gedegen onderzoek door de patholoog veel kan leren over de ziekteverwekker die op het varkensbedrijf voor problemen zorgt. Op de lezing ‘Dode dieren liegen niet’, tijdens de LIV Venray, geeft hij wel aan dat er dan de varkenshouder tijdig zijn dieren moet aanmelden (voor 10 uur ’s avonds.). Bij de melding is het van belang om het probleem goed te omschrijven. Bij welke dieren, wanneer begint het probleem, enzovoort. Tenslotte is het nodig om in overleg met GD de juiste dieren en weefsels in te sturen.

Nageboortes
Bij problemen met verwerpen is het bijvoorbeeld heel belangrijk om de nageboortes mee te sturen. Dat geeft een veel beter inzicht in de mogelijke oorzaak van het verwerpen.

Complicaties ademhalingsziekten
Bij een ademhalingsziekte is er bijna altijd sprake van complicaties. Dieren worden eerst ziek van PRRS, griep of Mycoplasma en krijgen daarna App. “Wil je zeker weten wat de bron van de problemen is, dan is het nodig om een dier wat zojuist ziek is geworden naar GD in te zenden”, weet de varkensdierenarts.

Weefselonderzoek
De patholoog kijkt bij een sectie van een dier eerst wat zij op het oog kan zien. Bijvoorbeeld een maagdraaiing of afwijkende kleur door nitraatvergiftiging en vervolgens naar alle organen. Tom Duinhof: “Een ontsteking van de topkwabben van de longen kan duiden op Mycoplasma, maar kan ook door bacteriën worden veroorzaakt en het kan een restinfectie zijn van griep, dat zegt dus nog niets. Weefselonderzoek van de longen en luchtwegen geeft meer aanwijzingen. Is het epitheel van de luchtwegen aangetast, dan komt dat zeer waarschijnlijk door het griepvirus. Door die aantasting krijgen andere ziekteverwekkers dan ook aan kans. Met een prc-test kun je vervolgens het griepvirus aantonen en ook het type virus. Dan weet je bijvoorbeeld of je het juiste griepvaccin gebruikt.”

Genetisch materiaal
Met die PCR-testen (een test die het genetisch materiaal van de ziekteverwekker opspoort) kun je ook de verschillende typen PRRS-virus aantonen. En je kunt bijvoorbeeld zien of het virus op jouw bedrijf een nieuw type is of dat het al lang aanwezig is.

Darmziekten
Het weefselonderzoek is ook belangrijk bij darmziekten. Dan is bijvoorbeeld heel goed de schade te zien die het PED-virus aanricht. Duinhof. “Dan moeten we wel vers darmweefsel hebben, een halve dag is al te oud. In dat geval is het daarom vaak nodig om levende biggen in te zenden.”

Koelen
Bij problemen met oudere vleesvarkens of zeugen is dat het afbraakproces snel gaat. De patholoog kan dan nog wel zaken zien en zaken uitsluiten, zoals een maagdraaiing, blaasontsteking of hartfalen. Koelen van het karkas is echter beter, dan valt er meer te onderzoeken.

Geen uitslag
Soms komt er geen uitslag uit alle onderzoeken. Toch kan ook dat nog waardevol zijn. “Dan weet je in ieder geval wat het niet is”, zegt Duinhof. “Dat een ademhalingsprobleem niet in eerste instantie door een van de ziekteverwekkers wordt veroorzaakt. De eerste oorzaak kan bijvoorbeeld ook liggen in stof of een slecht klimaat. Pas daarna krijgen de ziekteverwekkers hun kans.”