Hoest is niet altijd hetzelfde

Een slecht klimaat of een ziekte hebben grote invloed op het hoesten van varkens. Bij een slecht klimaat is het aantal keren hoesten en hoestpatroon echter anders dan bij een ziekte. Dat onderscheid is met de hoestmonitor te maken.

De hoestmonitor is de afgelopen jaren uitgebreid getest op diverse varkensbedrijven in binnen- en buitenland.  Zo ook bij vleesvarkenshouder Jack Teeuwen in Grashoek. Het systeem is een gezamenlijke ontwikkeling van Fancom, KU-Leuven en SoundTalks, officieel heet het de Pig Cough Monitor (PCM) en het is inmiddels te koop voor varkenshouders.

Uit alle gegevens die zijn verzameld, komen volgens Dries Berckmans van SoundTalks allerhande interessante resultaten naar voren. Op een bedrijf in Spanje was er bijvoorbeeld geen verwarming aanwezig in de vleesvarkensstal. Geen probleem in een groot deel van het jaar, maar in de winter was het toch te koud bij het opleggen van de biggen. De hoestmonitor liet duidelijk zien dat de dieren dan de hele dag hoesten. De hoestindex,het aantal keren hoesten op een dag,is dan hoog gedurende de gehele dag. Het hoesten gaat langzaam terug naar een lage waarde, tenminste als er geen ziekte tussendoor komt. “Die verbetering tot een lage hoestindex zie je meestal niet bij hoesten door een ziekte”, zegt Berckmans.

Op een ander bedrijf was er een heel vreemd patroon in de hoestindex te zien. Die steeg en daalde na enige tijd, maar steeg opnieuw en dat gebeurde een paar keer. Op dit bedrijf was de ventilatie een paar keer uitgevallen, met als gevolg een slechte luchtkwaliteit en daardoor veel hoesten.

Specifiek bij ziekte
Bij hoesten door een ziekte vertoont de hoestindex ook een specifiek patroon. Die stijgt doorgaans erg snel (veel sneller dan bij een probleem door de ventilatie). Is de ziekte over, dan daalt de hoestindex weer, bij griep meestal heel snel, bij andere ziekten meestal niet zo snel. Na een ziekte komen de varkens niet meer helemaal van het hoesten af en halen ze de groeiachterstand niet meer in.

Het onderzoek van de afgelopen jaren laat ook zien dat er duidelijke patronen zijn van hoesten over de dag. Dat hangt onder andere af van het lichtregime en bijvoorbeeld het voersysteem. Krijgen de varkens drie keer per dag brijvoer, of kunnen ze de hele dag vreten? De hoestmonitor kan laten zien hoe het verloop van het hoesten over de dag is. Een piek bij de voerstart duidt dan meestal niet op probleem. Hoesten de varkens overdag of ’s nachts veel dan is er wel wat aan de hand.

Betrouwbaar
De informatie van de hoestmonitor is inmiddels zo betrouwbaar dat het systeem te koop is. De varkenshouder krijgt snel een waarschuwing dat hij in een bepaalde afdeling moet opletten. De komende tijd werken Fancom en SoundTalks verder aan het fine-tunen van de hoestmonitor. De varkenshouders die meedraaien in het netwerk, kunnen nu on-line doorgeven wat er op hun bedrijven gebeurt. Was er een probleem met de ventilatie, hebben ze varkens behandeld met medicijnen,een vaccin ingezet en dergelijke. Daarmee zal het geven van een waarschuwing nog nauwkeuriger gaan.

Weten hoe de hoestmonitor bij Jack Teeuwen werkt kijk bij 'bedrijf in beeld'.