'Warmteproductie bij biggen – feeling hot hot hot!'

Weten jullie het nog van de knor-knorblog, met mijn zoon als redder van het pakketje bloedmonsters op het vliegveld van Milaan?

Hittestress bij biggen komt echter niet alleen voor in Italië in de zomer! Met de warmtecamera zie ik ook bij Nederlandse gespeende biggen aan de oren, staart en poten vaak dat ze het erg heet hebben. Nu heb ik van een Duitse professor geleerd dat biggen op het einde van de biggenopfok, zo rond de 25 tot 30 kilo, relatief de hoogste stofwisseling hebben van hun hele leven. Ten opzichte van hun lichaamsgewicht groeien ze hier het allerhardst. Organen zoals de lever en darmen moeten daarvoor keihard werken. Dat zorgt voor nogal wat interne warmteproductie.

Om zo hard te groeien, hebben biggen ook flink wat eiwit en met name aminozuren nodig. Bij onbalans tussen de aminozuurbehoefte en het -aanbod – eigenlijk een overschot aan ruw eiwit dus – moet het dier ook nog van de overtollige stikstof zien af te komen. Dat levert behoorlijk wat warmte op.

Wederom kreeg ik assistentie van mijn zoon, die na het avondeten mijn brandende vraag wel even zou oplossen: kan ik dit met de warmtecamera werkelijk zien? Er volgde een rekensom met de kilojoules warmteproductie die ontstaan om een extra gram eiwit uit te scheiden, het lichaamsgewicht en de soortelijke warmte van het lichaam. En ja hoor, bij 20 gram extra eiwituitscheiding zou dat leiden tot wel 1 graad verhoging van de lichaamstemperatuur.

20 gram overtollig eiwit realistisch?

Voerdeskundigen mogen hun input geven over of 20 gram overtallig eiwit realistisch is. Stel dat een big van 25 tot 30 kilo ongeveer 1,3 kilo voer eet met rond de 230 gram ruw eiwit per dag. Hoeveel eiwit kan overdadig zijn? Om het nog lastiger te maken, kan het benodigde aminozurenpatroon ook nog verschillen bij bijvoorbeeld verschillende gezondheidsstatussen.

Hittestress kan in elk geval echte problemen geven. Het kan de sluiting van de darmpjes beschadigen en zo tot inwendige ontsteking leiden, wat betekent dat het lichaam extra olie op het vuur gooit. Want een van de tekenen van ontsteking is ook nog eens: hitte.

Wat kunnen we doen met deze informatie? Let op het klimaat bij deze groep dieren; zorg dat het niet te heet is. Moderne, snelgroeiende, gespierde biggen mogen een frissere omgeving hebben dan we vroeger gewend waren. Zorg dat ze voldoende fris water en passend voer ter beschikking hebben. En zorg voor goede hokverrijking, zodat de stress niet verder oploopt. Deze diergroep kan onze aandacht goed gebruiken om het hoofd koel te houden.

Karien Koenders
Dierenarts en adviseur gezondheidsprogramma's en veterinair manager van laboratorium Merefelt