Duitse marktexpert verwacht betere varkensprijzen, maar geen wonderen

De kosten van de varkensproductie zijn in Duitsland, net als in Nederland, flink gestegen. Dat geldt vooral voor de voer- en energiekosten. Hierdoor is het eindresultaat voor de varkenshouders ondanks de hoge prijzen voor vleesvarkens en biggen toch slecht.

De voerkosten lijken volgens Hortmann-Scholten hun dalende lijn wel door te kunnen zetten. De eiwitprijzen dalen vanwege de goede oogsten van raapzaad in de Verenigde Staten en Canada en ook bij tarwe zijn er positieve ontwikkelingen. Ook vanuit de Franse Matif-notering zit wat ruimte, met name door meer exportmogelijkheden voor Oekraïne. Maar voor komend oogstseizoen wordt er in dat land wel minder tarwe geteeld, omdat ze daar verlies op lijden, en meer zonnebloemen en eiwitgewassen. De prijs ligt met de rond de 40 euro nog op een hoog niveau en kan nog wat zakken, maar zal hoog blijven.

Waarde mest

Een van de redenen voor de hoge grondstofprijzen zijn de hoge kunstmestprijzen. De marktexpert vindt daarom dat de organische meststoffen goed gebruikt moeten worden. Hij rekent daarbij bijvoorbeeld uit dat een kuub varkensmest met 6 procent droge stof nu een bemestingswaarde heeft die richting de 20 euro gaat. De bemestingswaarde van pluimveemest gaat naar de 100 euro.

De hogere kunstmestprijzen hangen samen met de fors gestegen energieprijzen. Die prijzen zijn al gedaald, maar aardgas is nog steeds 460 procent hoger dan drie jaar geleden. Per afgeleverd vleesvarken zijn de energiekosten (zonder luchtwasser) gestegen van 3 naar 6 euro varken en per big van 5 à 6 euro naar 10 tot 12 euro. Hortmann-Scholten raadt daarom aan om nog eens goed naar energiebesparende maatregelen te kijken. Biogasproductie is ook snel interessant.

Dip in China

De opbrengstprijzen zullen gaan stijgen. Er zit nu even een dip in de vraag vanuit China door de coronaperikelen, maar de marktexpert gaat ervan uit dat dit toch op korte termijn weer verbetert. Het aanbod van varkens in Europa is daarbij flink gedaald. In Duitsland met 10 procent en de daling is nog niet ten einde. Ook in Denemarken daalt het aanbod flink.

In Duitsland zal overcapaciteit ontstaan bij de slachterijen en ook de mengvoerbedrijven. Dat lijkt interessant voor de varkenshouders, maar overcapaciteit kost de bedrijven geld en dat geld is er eigenlijk niet, aldus Hortmann-Scholten. Het blijft daarom de vraag hoe hoog de opbrengstprijzen gaan stijgen.

Of de opbrengsten hoog genoeg worden om de kosten te dekken, is dan ook de vraag. Alles bij elkaar rekent de marktexpert met 230 euro totale productiekosten voor een vleesvarken, wat betekent dat een vleesprijs van bijna 2,40 nodig is om die kosten te dekken.

Voerconversie verbeteren

Dus de varkenshouders moeten er verder alles aan doen om naast de energiekosten vooral de voerkosten te beperken door met name een lagere voerconversie. De varkenshouders in Duitsland hebben de voerconversie de afgelopen twintig jaar zien dalen van 3,06 naar 2,76, terwijl tegelijk het geslacht gewicht steeg met 8 kilo. Ook de varkenshouders in Denemarken en Nederland kunnen efficiënt met het voer omgaan. Beter dan in bijvoorbeeld het oosten van Europa en de Verenigde Staten, vindt Hortmann-Scholten. 'Maar het kan nog altijd beter. Een verbetering van de voerconversie met 0,3 levert bij een voerprijs van 43 euro per 100 kilo ruim 14 euro per varken op, waarbij ook de mestproductie en daarmee de mestkosten lager liggen.'

Voor wat betreft Duitsland is het duidelijk dat de productiekosten van varkens al hoog zijn en nog verder gaan stijgen. Onder andere door hogere loonkosten, door de extra welzijnseisen die nu al gelden en die er nog bij komen. En dan ook nog de vraag naar een CO2-arme vleesproductie.

Wat betreft de CO2-productie is regulier varkens- of rundvlees veel beter dan de biologische productie, aldus de marktexpert. 'Het is lastig om een lage CO2-productie te combineren met veel dierenwelzijn. Duitsland moet op dit punt goed naar de concurrentie uit Nederland en Denemarken kijken. In Denemarken is de doelstelling al duidelijk. Daar moet de varkensvleesproductie in 2050 klimaatneutraal zijn.'

Hogere welzijnsnormen haalbaar?

De grote vraag voor de marktexpert is verder of alle wensen voor hogere welzijnsnormen wel haalbaar zijn. Het is nu al zo dat niet alle varkenshouders die deelnemen aan het private Duitse dierenwelzijnslabel Initiative Tierwohl (ITW) de geringe bonus van 5,28 euro per varken krijgen voor houderijvorm 2. Gaat het dan de retailers Aldi, Kaufland en Lidl wel lukken om nog verder te gaan naar 100 procent productie op houderijvorm 3 of 4 op het welzijnslabel zoals ze dat willen? Nu valt nog maar 60 procent van de varkensproductie in houderijvorm 2. Maar 3 procent is houderijvorm 3 en slechts 1,5 procent is houderijvorm 4 (biologisch). En dan wil de politiek naar vijf houderijvormen voor alleen het verse vlees, terwijl daar echt ook de vleeswaren bij moeten.

Hortmann-Scholten merkt op dat daar nog een paar zaken bij komen. Zo doet een grote worstproducent als Meica helemaal niet mee aan ITW, maar ook niet aan 5xD (geboren en getogen in Duitsland). Ook groothandel Metro, die vlees levert aan restaurants en fastfoodketens, krijgt er van de expert van langs. 'Die importeert varkensvlees uit Spanje of zelfs Chili zonder dierenwelzijnslabel. Hoe kun je daartegen concurreren?'