Voorkom hittestress bij zeugen: houd ze koel en productief

Hitte en hoge luchtvochtigheid kunnen leiden tot hittestress, met ernstige gevolgen voor het welzijn van de dieren en voor de bedrijfsresultaten.

Zeugen kunnen hun lichaamstemperatuur lastig reguleren. Door hun vetlaag en het geringe aantal zweetklieren raken ze moeilijk hun warmte kwijt. Bovendien zijn hun longen relatief klein, wat koeling via de ademhaling beperkt. Daardoor kan een omgevingstemperatuur van 22 graden Celsius al boven hun comfortgrens komen te liggen.

Gevolgen

Hittestress bij zeugen is niet alleen oncomfortabel, maar tast ook hun gezondheid en prestaties aan:
• Verminderde voeropname: door de hitte eten zeugen minder, wat leidt tot energietekorten en gewichtsverlies.
• Lagere productie: de vruchtbaarheid neemt af, de melkproductie daalt en de kans op uitval bij biggen stijgt. Ook worden ze moeilijker drachtig.
• Sterfterisico: vooral hoogdrachtige zeugen lopen extra risico. Door hun verhoogde stofwisseling produceren ze meer warmte en kunnen ze letterlijk oververhit raken.

Praktische maatregelen om schade te beperken

Om de negatieve impact van hittestress te beperken, is een combinatie van managementmaatregelen nodig:
• Zorg voor een goed stalklimaat
Ventilatie is cruciaal. Gebruik ventilatoren, dakisolatie of eventueel verneveling (let hierbij op de luchtvochtigheid) om de temperatuur te verlagen.
• Ruime beschikbaarheid van fris drinkwater
Geef de dieren altijd toegang tot vers, koel en schoon water. Goede hydratatie helpt bij het afkoelen van binnenuit.
• Lagere bezetting en meer ruimte per dier
Geef zeugen voldoende ruimte om languit te liggen zonder tegen soortgenoten aan te liggen. Zo verliezen ze beter hun warmte via de huid.
• Pas het voer aan
Door de energiedichtheid te verhogen, hoeft een zeug minder te eten om aan haar behoeften te voldoen. Let ook op de balans van vitaminen, mineralen en controleer de kwaliteit van het drinkwater.
• Voeren op koelere momenten van de dag
Voer bij voorkeur vroeg in de ochtend en later op de avond, wanneer het koeler is in de stal. Dit bevordert de eetlust.
• Plan rust in tijdens de heetste uren
Beperk activiteiten zoals spenen, verplaatsen of vaccineren tot koelere dagdelen. Rust is belangrijk wanneer de temperatuur oploopt.
• Houd hygiëne extra goed in de gaten
In warme, vochtige omstandigheden gedijen bacteriën beter. Extra aandacht voor reiniging en desinfectie helpt problemen voorkomen.

Tip: bij plotselinge sterfte is snelle actie nodig. Laat binnen 12 tot maximaal 24 uur een NovyiCheck uitvoeren op een levermonster van de gestorven zeug. Neem hiervoor direct contact op met uw dierenarts.

Hittestress is een serieuze bedreiging voor zeugen. Door op tijd de juiste maatregelen te nemen – van stalklimaat en voerstrategie tot hygiëne en rustmomenten – kunt u veel problemen voorkomen. Met gerichte vaccinatie kunt u de risico's van sterfte door Clostridium novyi sterk verminderen. Heeft u vragen of wilt u advies op maat? Neem dan contact op met een van onze specialisten. Wij helpen u graag om uw zeugen gezond en productief de zomer door te helpen.