Duitse varkenssector boert achteruit

Duitsland telt op dit moment bijna 85 miljoen inwoners en staat wat betreft inwonersaantal bovenaan in de Europese Unie. Duitsers zijn vleesliefhebbers, wat het land tot een belangrijke afzetmarkt voor onder meer varkensvlees maakt. In 2024 werd gemiddeld zo'n 35 kilo varkensvlees (karkasgewicht) per hoofd van de bevolking geconsumeerd. Met andere woorden: per jaar is er behoefte aan bijna 3 miljoen ton aan karkassen van vleesvarkens.

De varkenshouderij in Duitsland voorziet ruimschoots in de behoefte aan varkensvlees van de eigen inwoners. Volgens het Duitse statistiekbureau Destatis hebben slachterijen vorig jaar 4,3 miljoen ton varkensvlees geproduceerd. Dat is 1,9 procent meer dan in 2023. Toch is al jaren sprake van een dalende trend. Sinds het absolute recordjaar 2016 is de Duitse varkensvleesproductie fors gekrompen.

In dat jaar brachten Duitse slachterijen nog 5,6 miljoen ton varkensvlees op de markt, met toen 82,4 miljoen inwoners die gemiddeld 36 kilo varkensvlees consumeerden. Dit betekent dat de productie sindsdien met bijna een kwart is afgenomen, net als de zelfvoorzieningsgraad voor varkensvlees. Toch blijft deze ruim boven de 100 procent.

Gestaag dalende trend

Het aantal varkens in Duitsland vertoont sinds 2013 een gestaag dalende trend. Dat jaar piekte het aantal dieren op 28,70 miljoen. Eind vorig jaar was dat geslonken naar 21,29 miljoen. Een min van 26 procent.

Het aantal productieve zeugen in Duitsland is tussen 2014 en 2024 met ruim 30 procent gedaald. Waar het land tien jaar geleden nog 2,05 miljoen zeugen telde, waren dat er eind 2024 nog 1,40 miljoen. Het aantal bedrijven met zeugen is in dezelfde periode meer dan gehalveerd: van 10.200 naar 4.980 vermeerderingsbedrijven. In de Duitse vleesvarkenshouderij is de afname van het aantal vleesvarkensbedrijven met 41 procent iets minder fors, van 22.800 naar 13.230.

Ondanks de aanwezigheid van Afrikaanse varkenspest bij wilde zwijnen sinds september 2020, zijn slachterijen in Duitsland goed in staat om varkens te verwaarden. Over het jaar 2024 lag de gemiddelde varkensnotering in Duitsland op 2,075 euro per kilo geslacht gewicht. Die van Vion in Nederland kwam uit op 1,922 euro per kilo. Een verschil van 8,5 cent per kilo geslacht gewicht ten gunste van de Duitse varkensslachterijen.

Balans in voordeel van Nederland

In 2023 sloeg de balans 4,5 cent per kilo in het voordeel van Nederland uit. Vion noteerde toen gemiddeld 2,303 euro per kilo geslacht gewicht, terwijl Duitse varkensnoteringen uitkwamen op gemiddeld 2,258 euro.
De Duitse notering staat dit jaar tot en met week 19 op gemiddeld 1,823 euro per kilo.

Ten opzichte van de gemiddelde varkensnotering van Vion in Nederland is dat 7,2 cent per kilo hoger, ondanks de marktperikelen door de uitbraak van mond-en-klauwzeer bij waterbuffels in Duitsland. Deze drukte de Duitse varkensprijzen direct en die bleven wekenlang stabiel laag.

Toen bleek dat de uitbraak een incident was en de importstops van verschillende derde landen snel zouden worden opgeheven, verhoogden de slachterijen hun notering binnen vijf weken met 28 cent naar 2 euro per kilo. In dit prijsopdrijvende geweld kunnen de Nederlandse varkensslachterijen niet mee.