Secure en simpele PIA-aanpak: 'Vaccinatiezekerheid en gezondere darmen'

Een groene met vleesvarkens geladen vrachtwagen draait vanuit een doodlopend straatje in Boxtel de doorgaande weg op. Het kan niet anders of dat diertransport is afkomstig van maatschap Henk & Lion Eijkemans. 'We hebben net 109 borgen en gelten geladen. Die zijn nu op weg naar het slachthuis van Westfort, omdat de buurman hier om de hoek niet die prijs voor mijn vleesvarkens wil betalen', vertelt Henk Eijkemans terwijl hij een kop koffie tapt.

'Lion sluit overigens wat later aan. Hij is zojuist in gesprek gegaan over het pachten van extra graslandpercelen in ons werkgebied. Wij doen daarop al het werk en bemesten het met de dunne, minerale stikstofrijke fractie na mestscheiding. De dikke fosfaatrijke fractie belandt in Franse akkerbouwgebieden.'

Net als hij een roze koek aanbiedt, loopt varkensdierenarts Leonie de Louw van Lintjeshof binnen. Ook haar voorziet Eijkemans van koffie terwijl hij vertelt over zijn bezoek aan de Dutch Pork & Poultry Expo en zijn visie op de verkiezing van de leden voor de Tweede Kamer. Vloeiend loopt het praatje over in varkenszaken.

In de afgelopen jaren is het bedrijf uitgebreid van zo'n 1.500 vleesvarkens naar 3.400. 'Alles voeren we in eigen beheer uit en het opknappen van de werktuigenloods is net klaar', vertelt de Brabantse varkenshouder. 'Wij geven juist extra gas in een regio waar nogal wat varkenshouders stoppen. Gelukkig hadden we onze vergunningen allemaal op tijd binnen.'

Rond diergezondheid heeft Eijkemans ook ontwikkelingen doorgemaakt. Met een groeiend bedrijf brak het moment aan om te wisselen van vermeerderaar. 'Nu hebben we een stal met 1.800 plaatsen die we vullen met biggen van een vermeerderaar', vertelt hij. 'De andere stal met 1.600 dieren is gekoppeld aan een andere biggenleverancier. Wel zijn het allemaal TN Tempo's en vreten ze droogvoer uit brijbakken.'

Voorheen betrok de ondernemer koppels van verschillende fokkers en zag hij begin 2021 wat PIA-verschijnselen. Dat kostte hem groei en voer, de uniformiteit was minder en de uitval iets hoger, wat ook nog eens extra werk opleverde. Toen is Eijkemans gestart met het vaccineren van Enterisol Ileitis via het drinkwater bij de varkens op twee tot drie weken na opleg.

'Zodra de biggen worden gelost, krijgen ze een boostervaccinatie tegen mycoplasma. In combinatie met alle andere veranderingen is dat voldoende stress voor dat startmoment. In de eerste en vijfde week na opleg ontwormen we ze', licht Eijkemans toe. 'Het entmoment van Enterisol zit er mooi tussenin, het is makkelijk werken en tijdig genoeg om PIA voor te zijn.'

De Boxtelaar vaccineerde zijn dieren destijds via een medicijndosator. 'Soms werkte ik niet secuur genoeg', erkent hij. 'Het was een harde les toen we in 2023 te kampen kregen met salmonellaproblemen bij de varkens.' De Louw vult hem aan: 'Als je consequent en nauwkeurig werkt, geeft Enterisol duidelijk verbetering op het gebied van darmgezondheid voor zowel PIA als salmonella. Om ervan verzekerd te zijn dat het vaccinatieproces technisch vlekkeloos verloopt, zijn we – na heldere instructie van Boehringer Ingelheim – de speciale Enterisol-vaccinatiepomp gaan gebruiken.'

3 liter blauwe entvloeistof

Twee dagen voordat Eijkemans een afdeling tegen PIA gaat behandelen, sluit hij de drinkwaterleiding af en opent hij de kraan van de medicijnleiding. 'Dan stroomt hun drinkwater er alvast doorheen en zullen de dieren zeker niets merken als ik de standaard 3 liter blauwkleurige entvloeistof via die vaccinatiepomp daaraan toe laat voegen. Alle varkens hebben zichzelf zes uur later gevaccineerd tegen die vervelende darmaandoening.'

Het verbeteren van de darmgezondheid op het bedrijf van Eijkemans is af te lezen aan verschillende parameters. Zo is het medicijngebruik onder de actiegrens gebleven, maar toch spectaculair gedaald. De Louw tovert de gemiddelde dierdagdosering op haar telefoonscherm. '4,6 dierdagdoseringen in 2023, 2,5 in 2024 en dit jaar zitten we tot nu toe op slechts 0,4', zegt de dierenarts. 'Je ziet ook aan de blinkende varkens en hun mest dat ze goed in hun vel zitten.'

De technische resultaten bewegen zich ook in een gunstige richting. De gemiddelde groei ligt inmiddels op 940 gram per dag in het groeitraject van gemiddeld 25 kilo tot 122 kilo bij afleveren. De voerconversie van 2,59 kilo voer per kilo groei is wat aan de hoge kant. Dat komt doordat Eijkemans borgen houdt die gemiddeld een 0,2 tot 0,3 hogere voerconversie hebben. De uitval is gemiddeld 1,5 procent.

Naar hogere dierprestaties

Geslacht wegen de varkens gemiddeld 97,1 kilo en ze hebben gemiddeld 58,7 procent vlees en een spekdikte van 14,7 millimeter. 'We werken toe naar hogere dierprestaties en ik weet dat gezonde darmen en luchtwegen daarvoor noodzakelijk zijn', benadrukt Eijkemans.

Juist op dat moment betreden Lion Eijkemans en de fotograaf de bedrijfskantine. Eijkemans loodst zijn laatste gast naar de doucheruimte en wijst hem op de bedrijfskledij, laarzen en de deur naar de centrale gang. 'Dan maak ik de entstof even aan en tref ik jullie bij de vaccinatiepomp.'