'Balans zoeken in voortdurend bewegende varkensmarkt'

Dit jaar zagen we de biggenprijs fluctueren van ruim 90 euro tot een halvering naar ongeveer 45 euro per big. Dit betekent een flinke daling van de voerwinst, zeker in vergelijking met de 1.620 euro en 1.540 euro van 2023 en 2024.

Dat de kosten de afgelopen jaren zijn gestegen, voel je: tot 2024 lag de kritieke voerwinst nog rond de 761 euro per zeug. Door onder andere de stijgende kosten voor mest, arbeid en andere bedrijfskosten, is deze dit jaar opgelopen tot boven de 975 euro. Terwijl we twee bijzonder goede jaren voor de zeugenhouderij hebben gehad, bevinden we ons nu, in de tweede helft van 2025, in een periode waarin we onder de kostprijs produceren. Het klinkt niet mooi, maar het is helaas wel de realiteit.

Voor de vleesvarkenshouderij is het beeld niet veel rooskleuriger. In 2025 komt de verwachte voerwinst opnieuw uit rond de 120 euro per gemiddeld aanwezig vleesvarken. Dat is gelijk aan de kritieke voerwinst. Ter vergelijking: in 2024 lag laatstgenoemde nog op 110 euro, tegenover een gerealiseerde voerwinst van 122 euro. Het gaat hierbij om een traditioneel vleesvarken in een gemengde situatie van beer-borg en brij- en droogvoer.

Lagere biggenprijs

In de tweede helft van 2025 lijkt de voerwinst iets op te lopen, naar boven de 140 euro per gemiddeld aanwezig dier. Die stijging is vooral het gevolg van de scherp gedaalde biggenprijs, waarvan vleesvarkenshouders met name in augustus, september en oktober duidelijk profiteerden. Op dit moment stabiliseert de biggenprijs en deze is licht tot voorzichtig stijgend, terwijl de vleesvarkensprijs verder onder druk staat. De naderende feestdagen – die dit jaar ongunstig vallen – helpen daarbij niet.

Waar de vleesprijs dit voorjaar nog moeite had om door een ruim aanbod heen te klimmen, werd vlak voor de zomer alsnog een piek bereikt van ruim 2,10 euro per kilo. Inmiddels is de prijs gezakt tot rond de 1,50 euro per kilo; een daling van 60 cent. Dat is simpelweg enorm.

Wat de markt betreft: die blijft in beweging, vaak sneller dan ons lief is. Waar we de afgelopen jaren nog terughoudend waren over vaste prijsconcepten, is dat beeld inmiddels behoorlijk gedraaid. Er lijken nu ruim voldoende deelnemers te zijn en de Nederlandse markt schuift steeds verder richting systemen waarbij een kostprijs of bodem in de vleesprijs wordt gelegd. In sommige concepten krijg je zelfs de garantie dat je de hogere marktprijs ontvangt als die boven het afgesproken niveau uitkomt.

Vrije val wereldmarkt

De export kende wisselende fases. De afzet naar Duitsland kwam eerst maar moeizaam op gang, maar is de laatste weken juist weer interessant geworden. Biggen richting Zuid-Europa brachten dit voorjaar zelfs torenhoge prijzen op. Toch liet de wereldmarkt begin juli al een dalende trend zien. Die zette door tot begin september, een periode waarin de markt bijna in vrije val leek te raken.

De vraag vanuit China neemt duidelijk af en Zuid-Europa is van een vragende markt verworden tot een aanbiedende. Dat heeft impact: de export van biggen naar Duitsland is in 2025 zelfs bijna gehalveerd ten opzichte van vorig jaar.

Daarbovenop beweegt ook de voerkant stevig mee. De voerprijs is dit jaar met 8 tot 10 procent gedaald, maar de verschillen tussen bedrijven worden groter. Brij- en droogvoerbedrijven laten verschillen zien die oplopen tot meer dan 10 cent per kilo groei. Dat is fors. Het maakt opnieuw duidelijk hoe belangrijk het is om scherp naar de eigen kostprijs te kijken. Want die verschillen werken door tot in de kern van het verdienmodel en bepalen uiteindelijk of een jaar voelt als meebewegen of als tegen de stroom in zwemmen.

2025 kunnen we dan ook typeren als een jaar met grote verschillen. Voerwinsten die eerder als stevige basis voelden, staan nu onder druk. Het roept opnieuw de vraag op of de varkenscyclus toch nog springlevend is. Maar los van cycli, sentimenten of marktbewegingen: de varkensmarkt is en blijft dynamisch. De verschillen tussen markten en concepten zijn groot en groeien alleen maar verder. Dat vraagt om keuzes. Heldere, onderbouwde keuzes.

Daarom is het belangrijk om niet alleen naar de markt te kijken, maar vooral naar het eigen bedrijf. Wat zijn de kosten? Waar zitten de gevoeligheden? Welke keuzes passen bij jouw manier van ondernemen en bij je toekomstbeeld? Door opnieuw scherp naar de kostprijs te kijken en die bespreekbaar te maken, ontstaat ruimte om koers te zetten. De toekomst is in beweging, maar door bewust te blijven kijken, houd je invloed op de richting.

Gerben Schrijver
Adviseur bij DLV Advies