'Driemaal P helpt zeker mee'

De Nederlandse pluimveesector kampt dit jaar helaas met meer uitbraken van vogelgriep dan beide vorige seizoenen. Op dit moment zijn twaalf commerciële pluimveebedrijven besmet geraakt met de vogelgriep. De afgelopen twee seizoenen waren er dat in totaal 'slechts' zeven.

In buurland Duitsland is de situatie een heel stuk ernstiger. In dit seizoen zijn al meer dan 120 uitbraken van vogelgriep geteld, de meeste op commerciële bedrijven. Ook in het Verenigd Koninkrijk en andere landen zijn er dit jaar meer besmettingsgevallen dan vorig seizoen.

Besmettelijker virus?

De gedachte gaat dan direct uit naar een variant van vogelgirep die besmettelijker is. Dus een waarvan minder virus nodig is om ziek te worden of een die virulenter is, waarbij het virus de vogels zieker maakt. Het is nog de vraag of dat zo is. Volgens een deskundige van Wageningen Bioveterinary Research is het huidige vogelgriepvirus wel heel iets anders dan het virus van de vorige seizoenen, maar is er tot nu toe geen reden om aan te nemen dat het door deze heel kleine verandering besmettelijker of virulenter is.

Over de griep bij de mens wordt ook geschreven dat die mogelijk agressiever is dan vorig seizoen. Bewijs daarvoor is er niet. Van het griepvirus bij de mens zijn er ieder seizoen meerdere varianten in omloop. Deskundigen die het vaccin moeten samenstellen, kiezen ruim voor het griepseizoen losbarst doorgaans vier varianten die zeer waarschijnlijk in het huidige seizoen voor de meeste problemen gaan zorgen.

Griep kent ook varianten die bij het varken voor kunnen komen. En vogel- en mensengriep kunnen een varken ook besmetten. Dat levert dan het risico op dat er een nieuwe variant ontstaat die de mens zou kunnen besmetten.

Biosecurity moet nog secuurder

Wijzen naar een besmettelijker of virulenter virus als oorzaak van meer uitbraken van vogelgriep, griep bij de mens, griep bij varkens of andere ziekteproblemen heeft in mijn ogen geen zin. Mocht de vogel-, varkens- of mensengriep inderdaad besmettelijker of virulenter zijn, dan betekent dit simpelweg dat de bioveiligheid op het bedrijf nog een graad secuurder moet. Niet dat je dan maar niets gaat doen omdat het toch niet helpt.

Om te beginnen is vaccineren tegen griep van belang. Ook voor de veehouder of dierverzorger, om te voorkomen dat er sprake kan zijn van overdracht van mensen naar dieren of andersom. Vaccineren van pluimvee kan helaas niet. Hopelijk wordt dit jaar duidelijk of het wel kan en mag.

Vervolgens is insleep van griep en andere ziekten voorkomen essentieel. Dat begint bij de veehouder en zijn medewerkers zelf. Ga je tussendoor in huis koffie drinken of eten zonder omkleden en douchen? Kan dat dan zonder risico's? Zijn veewagens die aankomen om dieren te brengen of te halen echt schoon en ontsmet en wijs je ze de deur als dat niet zo is? En hoe zit dat met materialen? Laat je bezoek de stal binnen zonder douchen en omkleden en de vraag of ze minimaal 24 uur varkens- of pluimveevrij zijn?

Plaagdieren aanpakken

En hoe zit het met de afscherming van je bedrijf naar buiten. Plaagdieren als ratten en muizen die de stal binnen kunnen komen, kunnen vogelgriep of bijvoorbeeld Afrikaanse varkenspest overdragen. Door het gebrek aan middelen is de aanpak van deze plaagdieren niet eenvoudig. Dus ook hier is het nodig om te zorgen dat ieder klein gaatje van buiten naar binnen wordt gedicht.

Hekwerk rondom je bedrijf en een schoon erf zijn noodzakelijk. Dan kun je deze plaagdieren aanpakken en voorkomen dat dieren als wilde zwijnen of andere ongewenste bezoekers in contact komen met jouw varkens. En varkens die buiten lopen, zijn natuurijk omgeven door dubbele hekwerken.

Verder moet het me van het hart dat het vorige week gelanceerde plan van aanpak om Afrikaanse varkenspest buiten Nederland te houden mij niet ver genoeg gaat. Ik mis de maatregelen op de parkeerplaatsen. Zet ook daar dubbele hekwerken neer zodat wilde zwijnen nooit bij achtergelaten afval kunnen. Want je kunt wel zeggen dat het netjes in de afvalbakken moet, maar ja. Niet ieder mens is zo netjes.

John Lamers
Redactie Varkens