Dirk Koolen wil varken verbinden met de stad

Na Enschede belandt het varkensbankje zo’n 170 kilometer westwaarts in Amsterdam-Osdorp. Op bedrijventerrein Spruitpark bevindt zich de werkplaats van Dirk Koolen. Achter de groene loods van De Herkomst stroomt een brede sloot met weids uitzicht: een groene grasvlakte met aan de horizon windmolens en rokende schoorsteenpijpen. Welkom op het platteland in de Randstad.

‘Verderop aan deze weg huur ik een stuk weiland waar ik mijn circulaire varkens houd. In maart komt er weer een nieuw koppel met nakomelingen van het Nederlands Landvarken en de robuuste smaakmaker Duroc’, vertelt Koolen. ‘Eind 2017 ben ik gestart met dit avontuur en in 2023 heb ik voor het eerst zwarte cijfers geschreven. Ik weet dat ik met zestig varkens per jaar geen deuk in een pakje boter sla, maar ik heb groeiplannen en wil alle activiteiten samenbrengen op een stadsboerderij met een landwinkel en educatieve doeleinden.’

Aanpakken, op zoek naar nieuwe dingen, zijn open houding en de kwaliteit om mensen te verbinden, hebben de in Brabant geboren Koolen naar de hoofdstad van Nederland gebracht. Op zijn pad daarnaartoe heeft hij in veel verschillende keukens gekeken. Op zijn twaalfde stak hij zijn handen uit de mouwen bij het vleesvee- en vleeskalverenbedrijf van zijn oom. En ook bij een andere oom, die een varkensbedrijf had, sprong hij bij. Verder verdiende hij zijn geld bij een lokale slachter en werkte hij bij werkgereedschappenleverancier BJC Tools en Hutten Catering. Hij is zelfs verhuizer geweest.

Kok of bakker

‘Als kind droomde ik ervan kok of bakker te worden. In mijn geboortedorp Keldonk werd het brood rondgebracht en vertelde de bakker altijd verhalen’, bekent hij. ‘Op de middelbare school genoot ik als puber van verschillende culturen en nieuwe omgevingen. De wereld opende zich.’

Ondanks zijn leerzame tijd bij Hutten Catering en de vooruitzichten op meer verantwoordelijkheden besloot Koolen op zijn 24ste terug te keren in de schoolbanken. Hij wilde Sociaal Ondernemerschap & Culturele en Maatschappelijke Vorming studeren aan de Hogeschool van Amsterdam. ‘Daar is het leven dynamischer dan in Eindhoven, waar ik toen woonde.’

De Brabander verhuisde naar Amsterdam en haalde veel voldoening uit zijn studie. Zijn eerste baan na die hbo-opleiding was logistiek manager reststromen bij Instock, een start-up die voedselverspilling tegengaat. Hij speelde een rol bij de inrichting van een centraal inzamelsysteem van niet-verkoopbare aardappelen en groenten bij zo’n 160 filialen van Albert Heijn.

‘Doel was om ervoor te zorgen dat de kwaliteit van de reststroom goed genoeg was voor gebruik in de restaurants van Instock. Toen het goed liep, ben ik met Second Love Food voor mezelf begonnen’, vertelt Koolen. ‘Helaas is mijn eerste eigen voedselverspillingsproject met foodsnijderijen na twee maanden gestrand vanwege de omslachtige logistiek en de euro’s.’

Strijder tegen voedselverspilling

In dezelfde tijd richtte hij De Herkomst op. Daarin zet hij het varken centraal in de strijd tegen voedselverspilling. ‘Ik verbaas mij over hoe ver stadsbewoners af staan van voedselproductie en hoe beperkt hun realiteitszin is over het produceren van vleesproducten. Ze zien het platteland het liefste als recreatiegebied, zonder te beseffen dat boeren nodig zijn voor hun dagelijkse kost’, stelt Koolen.

‘Ik probeer die kloof te dichten door te belichten dat het varken een cruciale rol speelt in het betaalbaar houden van voedsel en dat circulair vlees gezond is.’

Van een loonwerker in Osdorp kon hij een weiland huren, vervolgens kocht hij elf varkens en vond hij op steenworp afstand een werkplek. Omdat er in de opbouwfase toch brood op de plank moest komen, werkte hij twee dagen per week als freelancer. ‘Ik timmer nu vijf jaar aan de weg, organiseer twee keer per jaar een open dag, al dan niet met barbecue, en heb een webshop waar houdbare varkensvleesproducten kunnen worden besteld. Die lever ik op zaterdag af.’

Maar Koolen wil groeien, de activiteiten bundelen en mensen kunnen ontvangen. ‘Mijn droom is een heuse stadsboerderij waar honderd varkens per jaar de lokale reststromen opeten, ze in de grond kunnen wroeten en gewoon varken kunnen zijn. De CO2-voetafdruk van varkensvlees met speciale kwaliteit is lager dan dat van kunstvlees. Minder vlees eten, maar dan wel beter en lekkerder, dat is het eerlijke verhaal.’