Zinkchelaat effectief bij aanpak Brachyspira

Diarree door Brachyspira hyodysenteriae, ook wel aangeduid met de oude naam Vibrio, komt weer wat vaker voor. Dat komt volgens Vangroenweghe omdat deze bacterie in de omgeving heel lang kan overleven. 'Twee tot drie maanden wordt in de officiële literatuur genoemd, maar er zijn al gevallen van zes maanden bekend. Daarnaast neemt de resistentie van Brachyspira tegen antibiotica toe.'

Inzet van antibiotica was tot vorig jaar de enige methode om diarree veroorzaakt door Brachyspira aan te pakken. Een commercieel vaccin is niet leverbaar, wel zijn er enkele auto-vaccins.

In Nederland is Intra Dysonival, kortweg ID, van Elanco vorig jaar officieel geregistreerd als diergeneesmiddel tegen Brachyspira. In ID zit 499 mg zinkchelaat per millilitert. Deze vorm van zink is door het varken heel goed opneembaar. De dosering is daarbij erg laag maar 0,023 milliliter per kilo lichaamsgewicht per dag. De toediening gaat via het drinkwater en duurt bij de aanpak van diarree zes dagen.

Diarree snel over

De twee Nederlandse vleesvarkensbedrijven waar het ID is getest kampten met diarree door Brachyspira. Op een van de twee bedrijven was al antibiotica ingezet, maar waren de problemen nog niet over. Tijdens het onderzoek werd ID toegediend aan de helft van de dieren die kampten met diarree.

Op de derde dag van de toediening van ID was de diarree al over. Na zes dagen was de uitscheiding van Brachyspira via de mest zeer sterk verminderd. Bij de met ID behandelde varkens was geen aanvullende behandeling met antibiotica meer nodig. In de niet met ID behandelde groep was bij 35 procent van de vleesvarkens wel een antibioticabehandeling nodig.

Voorkomen beter

Een behandeling met ID via het drinkwater kan diarree door Brachyspira goed worden aangepakt. Is de omgeving sterk bevuild met deze bacterie dan kan de ziekte echter terugkomen. 'Het onder controle houden van Brachyspira is daarom op middellange mogelijk een betere optie', vindt Vangroenweghe. 'Dat kan door de gespeende biggen in een besmet bedrijf de laatste zes dagen voor verplaatsen te behandelen met ID via het drinkwater. Vervolgens geef je de biggen na opleg op het vleesvarkensbedrijf nog drie dagen ID via het drinkwater. Dan geeft meer zekerheid mochten ze tijdens transport nog besmet raken.'

Uiteraard is goede communicatie tussen de afnemer en de biggenproducent omtrent deze aandoening een vereiste om in alle vertrouwen de biggen te kunnen verhandelen. Het doel van een dergelijke aanpak is het voorkomen van een ernstige klinische uitbraak met een massale omgevingsbesmetting, die vervolgens weer maandenlang leidt tot geregelde doorbraken van Brachyspira.

Goed schoonmaken en ontsmetten

Bij een preventieve aanpak hoort uiteraard ook heel goed reinigen en ontsmetten van de afdeling. Brachyspira blijft immers heel lang besmettelijk in de omgeving. Daarnaast is het nodig om versleping tussen afdelingen te voorkomen, zeker als er een diarree-uitbraak is door Brachyspira. Dan moet schoeisel worden gewisseld of grondig schoongemaakt en ontsmet voordat een volgende afdeling wordt betreden. Handen wassen is daarnaast ook nodig.

Meedoen aan onderzoek

Momenteel loopt er een onderzoek naar hoeveel bedrijven last hebben van Brachyspira. Deelnemen aan dit onderzoek kan via opgave door de eigen dierenarts.