Kip of ei

Wat was er eerder, de kip of het ei? Zegt u het maar! Waar wil hij nu weer heen? Hoor ik jullie denken. Wel, als bedrijfsadviseur kom ik op veel bedrijven in de meest verschillende situaties terecht. Meestal is er één overeenkomst: de resultaten moeten per direct omhoog. Meestal is er sprake van een probleemsituatie. Anders hoef ik niet te komen. Het is best jammer trouwens, om als adviseur altijd pas vijf voor twaalf of soms zelfs vijf over twaalf te mogen komen optreden.

Hoe is het probleem ontstaan? Is er iets gebeurd waar het probleem een gevolg van is? Dat wordt niet altijd verteld, of is niet (meer) bekend. De oplossing is soms snel te vinden. Als de oorzaak echter niet wordt verholpen, kan ik een volgende afspraak alvast in mijn agenda noteren.

Neem bijvoorbeeld de voerkosten per kilogram groei. De laatste twee jaar een zeer actueel thema. Een scherpe voerprijs met bovengemiddelde voederconversie is water naar de zee dragen. Neem nu de voordelige grondstoffen in de markt, en dan bedoel ik de echt voordelige bijproducten, die zo lekker rekenen. Dat is een snoepwinkel voor prijskopers. Heel lastig te weerstaan. Die grondstoffen schieten per ongeluk het voer in, waardoor de pakketprijs aantrekkelijk wordt en de lopende rekening oranje in plaats van rood kleurt.

Dit gelukkige gevoel duurt vaak 105 dagen. Dan moeten de voorlopers de vleesvarkensstal uit en komt er een telefoontje van de slachterij. Waar is het spier gebleven en waarom zijn de dieren lichter dan voorheen? Ook bij de rest van het hok valt de kwaliteit tegen. Het probleem is geboren: te weinig spier. ?
Volgens de slachterij of handelaar zijn de dieren te licht geleverd zijn. De oplossing is snel gevonden door de dieren zwaarder af te leveren, want dan komt de spier vanzelf terug. Dat klinkt heel logisch. Klinkt heel logisch. De voorlopers moeten er voortaan echter uit op 110 dagen, middenstuk op 124 dagen en ondereind op 130 dagen.

Na een jaar blijkt de voerwinst per plaats heel erg tegen te vallen. De rondesnelheid is gedaald en de conclusie is al snel dat het aantal verkochte dieren omhoog moet. Het advies is dan eenduidig: meer groei! Meteen komt de vraag of de eindbeer dan de juiste is. ?
Iemand merkt op: „Het is toch allemaal begonnen met de spierdikte?” Even is het stil, dan komt ook „terug in de tijd” analyse aan de orde.
Na het inzetten van zeer aantrekkelijk geprijsde grondstoffen zijn de voerkosten sterk gezakt, als bijkomend effect is de betrouwbaarheid van de gehaltes in het voer afgenomen. En ach ja, hier en daar wat gisten merkt iemand op. Door het minder betrouwbare voer is de spierdikte (en de groei) gezakt en is het probleem ontstaan.

Wat was er eerder, de kip of het ei? Het maakt mij eigenlijk niet uit wie of wat eerder was. Mijn advies is om elke verandering in het bedrijfsproces te overwegen in de volle breedte van het bedrijf.