'Borg toekomst varkenshouderij, werk samen en kom met goed verhaal'

'De sector staat aan de vooravond van grote veranderingen en zal er over vijf jaar wezenlijk anders uitzien. Wij hebben de overtuiging dat Nederland ook in 2030 een sterke varkenshouderij heeft. Mits we gezamenlijk goed invulling geven aan en inspelen op de veranderingen', opende Frank Steenbreker van aaff de bijeenkomst.

'Met deze bijeenkomst willen we onderstrepen dat vanuit de sector één krachtig geluid nodig is, naast een sterke periferie en ondernemers met visie en ambitie. Dit is niet vrijblijvend, iedereen heeft daarin de komende jaren zijn verantwoordelijkheid,' benadrukte hij.

Ook Linda Verriet (POV) onderstreepte het belang van samenwerking. 'Het is geen gemakkelijke tijd. We moeten onze positie bevechten.' Ze verwees naar het Convenant dierwaardige veehouderij en de bijbehorende AMvB's waarvan de internetconsultatie in april start. 'Welzijn is voor ons op dit moment het moeilijkste dossier. Zodra het in de Tweede Kamer over dierenwelzijn gaat, wordt gemakkelijk een meerderheid met eventuele moties of een amendement gehaald.'

Brug slaan

Voor sommige mensen is het volgens Verriet 'nooit genoeg'. 'Wij staan voor de inhoud van het plan van aanpak, gecombineerd met de afspraken die zijn gemaakt over de randvoorwaarden. De Dierenbescherming zal ons helpen een brug te slaan met maatschappij en politiek.'

De POV-voorzitter hekelde het gebrek aan visie in de politiek: 'De politiek is bedoeld om een vergezicht te schetsen en toekomstperspectief te bieden.' Maar dat gebeurt volgens haar niet. 'Het politieke spel in de Kamer bepaalt de zichtbaarheid van een partij, maar het algemeen belang en dat van varkenshouders is daar niet bij gebaat. Het ontbreekt aan visie en besluiten die de sector helpen verduurzamen.'

Directeur Addy van Rooi van Van Rooi Meat wees op de gevolgen van krimp voor de hele keten: 'De krimp van de varkensstapel heeft gevolgen voor de structuur van de primaire sector, maar blijft ook niet zonder gevolgen voor de periferie. Daardoor stijgt de kostprijs. Dat vind ik een slechte zaak. Je moet met elkaar blijven meedenken. Hoe krijgen we die gedachte geland bij de Nederlandse politiek?'

Beter samenwerken

Van Rooi riep op tot een betere samenwerking tussen slachterij en varkenshouders: 'Wat ik elk jaar terugzie, is dat wij van september tot februari meer varkens aan de haak krijgen door betere technische resultaten. En in de periode maart, april tot september minder varkens door najaarseffecten en varkensexport. Wij willen de slachthaken vol houden.'

Over prijssystemen zei Verriet: 'Dat er in Nederland nog steeds vier prijssystemen voor Beter Leven-concepten naast elkaar bestaan, is bizar.' Van Rooi benadrukte het belang van afstemming tussen supermarkten en slachterijen. Hij verwacht een gezamenlijke kostprijsberekening als basis voor toekomstige prijssystemen: 'Dat prijssysteem wordt dan de basis waarop elke slachterij met concepten kan voortborduren.'

De varkensprijs loopt volgens Van Rooi richting de zomer op naar 1,95 euro per kilo geslacht gewicht. 'De Europese en wereldmarkt zijn leidend. Ook al is de concurrentie tussen slachterijen in Nederland groot om de slachthaken gevuld te houden, de prijs kan hier niet onbeperkt omhoog. Van die concurrentie zullen boeren tijdelijk profiteren. Dat mag ook wel, want jarenlang kwamen varkens vanzelf naar onze slachterij toe.'

Heldere afspraken

Over transparantie zei de Van Rooi Meat-directeur: 'De afspraken die wij met onze leveranciers maken, zijn toegesneden op het bedrijf en de afstand tot onze slachterij. En die zijn helder.' Verriet voegde toe: 'Steek de hand ook eens in eigen boezem. Niets is zo moeilijk te organiseren als varkenshouders, ook niet bij het open zijn over hun prijzen.'

Volgens cijfers van Topigs Norsvin telt Nederland nu 640.000 zeugen. Eind dit jaar zijn dat er naar verwachting 620.000. In 2030 nog 530.000. Van Rooi verwacht dat dan nog steeds een derde van het vlees op de Nederlandse markt wordt afgezet en drie kwart in Europa. Voor de vierkantsverwaarding blijft export naar China belangrijk.

Maak sector zichtbaar

Tot slot riep biologisch varkenshouder Ruben Exterkate gangbare collega's op meer zichtbaarheid te geven aan de sector. Hij benadrukte het belang van een goed verhaal. 'De Nederlandse consument heeft best wat te besteden. De vraag is: hoe krijgen we dat in onze portemonnee?'

Duurzaamheid is volgens de varkenshouder niet alleen biologisch. 'Denk bijvoorbeeld ook aan de grote hoeveelheid circulair voer waar onze varkens hoogwaardig eiwit van maken. Dat deel van onze sector moeten we nog beter voor het voetlicht brengen', legt Exterkate uit. Zijn oproep: 'Tell your story better.'