Varkenssector presteert ruim onder stikstof- en fosfaatplafonds

In 2024 daalde de stikstofuitscheiding in de varkenshouderij met 2 procent ten opzichte van 2023 en kwam uit op 80,1 miljoen kilo. Dat is weliswaar iets boven de eerder geraamde 79,1 miljoen kilo, maar nog altijd ruim onder het stikstofplafond van 91,8 miljoen kilo dat voor 2024 gold.

De fosfaatproductie in de varkenssector liet vorig jaar een daling zien van 1 procent. De totale uitscheiding bedroeg 32,3 miljoen kilo, iets boven de prognose van 31,7 miljoen kilo. Daarmee bleef de sector onder het fosfaatplafond van 36,7 miljoen kilo.

Desondanks wacht er een stevige opgave richting 2025, wanneer de plafonds dalen naar 70,3 miljoen kilo voor stikstof en 27,8 miljoen kilo voor fosfaat. Wat de exacte impact zal zijn van de 573 varkensbedrijven die zich hebben aangemeld voor opkoopregelingen, is nog niet duidelijk. Evenmin is bekend in hoeverre afroming van rechten nodig zal zijn.

Ook bij andere diersectoren zijn duidelijke ontwikkelingen zichtbaar. In totaal werd in 2024 448,9 miljoen kilo stikstof en 146,7 miljoen kilo fosfaat uitgescheiden. Daarmee zaten beide waarden onder de plafonds van dat jaar – respectievelijk 489,4 miljoen kilo stikstof en 150,7 miljoen kilo fosfaat – maar de uitdaging ligt in de doelen voor 2025: 440 miljoen kilo stikstof en 135 miljoen kilo fosfaat.

Pluimvee op koers

De pluimveesector toont al sinds 2015 een dalende trend in mestproductie, mede dankzij een kleinere veestapel en aangepaste voersamenstelling. In 2024 daalde de stikstofuitscheiding met 7 procent naar 48,7 miljoen kilo, onder de raming van 50,4 miljoen kilo. Daarmee zit de sector al bijna op het nieuwe plafond van 48,4 miljoen kilo voor 2025.

Ook de fosfaatuitscheiding daalde sterker dan verwacht, met 9 procent naar 20,8 miljoen kilo (prognose: 21,9 miljoen kilo). Het plafond voor 2025 is vastgesteld op 20,3 miljoen kilo. Dankzij opkoopregelingen, waarbij 243 bedrijven zich hebben aangemeld, zou de sector onder de nieuwe plafonds kunnen blijven. Afroming van rechten zou dan niet nodig zijn. Momenteel is daar vanuit het landbouwministerie nog geen duidelijkheid over.

Melkveehouderij worstelt met fosfaatdoel

Waar de varkens- en pluimveesectoren goed op koers liggen, vormt de melkveehouderij een uitzondering. De fosfaatuitscheiding van melkvee en jongvee steeg vorig jaar licht naar 76,7 miljoen kilo, boven het plafond van 73,6 miljoen kilo voor 2024 en ook boven het nieuwe plafond van 71,8 miljoen kilo voor 2025.

Voor stikstof ziet het beeld er gunstiger uit. De melkveesector daalde hier met 3 procent naar 265,2 miljoen kilo, onder zowel het oude als het nieuwe plafond.

Overig vee: gemengd beeld

De overige diersectoren – rundvee voor vleesproductie, schapen, geiten, paarden en pony’s – produceerden in 2024 gezamenlijk 55 miljoen kilo stikstof en 17 miljoen kilo fosfaat. Daarmee lagen ze boven de prognose (52,9 en 16 miljoen kilo respectievelijk) en boven de plafonds van 2025 (53,5 en 15,1 miljoen kilo).

Binnen deze categorie daalde de stikstofuitscheiding bij schapen van 7,2 naar 6,4 miljoen kilo. Geiten en paarden lieten een lichte stijging zien. Bij rundvee voor vleesproductie bleef stikstof stabiel, maar nam de fosfaatuitscheiding toe van 8,8 naar 9,5 miljoen kilo.