Winnaar categorie Innovatie: Frievar

Gezondheid als basis

De Frievargroep is volgens de jury van ‘Yes We Can’ op een goede manier bezig om stappen te zetten in de richting van een nieuw niveau gezondheidszorg in de varkenshouderij. De jury prijst Frievar niet alleen voor innovatie op het primaire bedrijf, maar vooral door samenwerking in de keten en de organisatorische innovatie die daarmee gepaard gaat.

Het denken in gezondheid begon bij John Lorist uit Hemelum en Mark van Sambeek uit Echtenerbrug al zo’n 25 jaar geleden, toen zij neerstreken in Friesland. “Een varkensarme streek met een lage infectiedruk en dat is nog steeds het geval,” aldus Lorist. In de loop der jaren kreeg gezondheid een steeds belangrijkere plek in het management. “Zeker sinds wij ten volle beseffen dat varkenshouders in eerste instantie voedselproducenten zijn. En voedselveiligheid hangt voor ons altijd samen met gezonde varkens.”

Frievar
Zeven jaar geleden gingen Lorist en Van Sambeek samenwerken onder de naam Frievar. “Dat idee ontstond tijdens de vorige crisis. Iedereen riep om een ketenregisseur, maar die kwam er niet. Toen hebben wij tegen elkaar gezegd: laten wij dan eens beginnen ons primaire stuk goed te organiseren.” Inmiddels bestaat Frievar uit een samenwerking tussen 5 vermeerderaars en 11 vleesvarkenshouders. Ze gebruiken dezelfde genetica, hetzelfde voer en dezelfde veterinaire begeleiding. Dat brengt meer dan alleen inkoopvoordeel. “Iedereen heeft hetzelfde uitgangsmateriaal. De resultaten verschillen. Maar het succes dat het ene bedrijf haalt, maakt het voor anderen eenvoudiger belangrijke stappen te zetten.“

Frievar heeft een eigen team bedrijfsbegeleiders. Dat betekent een vaste voervoorlichter en een vaste dierenarts. “Het aantal partijen rond bedrijven is vaak groot. Iedereen heeft een eigen visie en die kan nog wel eens verschillen van onze eigen visie. Dat staat optimalisatie en het zetten van snelle stappen op het terrein van gezondheid in de weg. Onze dierenarts en voerspecialist werken nauw samen en stellen zaken op elkaar af. Tachtig procent van het succes op een varkenshouderij is management. Je kunt dus veel van elkaar leren.”

Speerpunt
Gezondheid is binnen Frievar een belangrijke speerpunt. DAP Someren zorgt voor de begeleiding. Lorist: “Een praktijk die zich specialiseert in het gezond houden van gezonde dieren. Dat is een wezenlijk verschil met de traditionele dierenarts die zich richt op het gezond maken van zieke dieren.” De gezondheidsvisie leidde onder andere tot het zogenaamde ‘trailercooking’. Lorist is er van overtuigd dat transport een belangrijke bron voor verspreiding van ziektekiemen is. Door de vrachtwagens voor gebruik standaard op hoge temperatuur te verwarmen, probeert Frievar zoveel mogelijk ziektekiemen te doden. Gezondheidsmanagement bij Frievar betekent ook dat iedereen volgens vaste protocollen uit een eigen handboek werkt.

Veranderingen doorvoeren in de standaardprocedures is mogelijk, maar deze zijn altijd weloverwogen. Ad hoc-adviezen zijn uit den boze. Er is altijd een analyse van het probleem, met een plan van aanpak waarin duidelijk staat wat de te verwachten resultaten zijn en wanneer die zichtbaar moeten zijn. “Wij willen weten wat er op bedrijven speelt en volgen de gang van zaken daarom op de voet. Alle deelnemers weten hoe het er bij elkaar aan toe gaat. Dat geldt in het bijzonder voor vermeerderaars en vleesvarkenshouders die met elkaars dieren werken.”

Frievar4QualityBest
Frievar studeert nu op plannen om de hoge gezondheidsstatus van de bedrijven te vertalen in een marktbenadering. Onder de naam Frievar4QualityBest wil ze varkens leveren die gegarandeerd antibioticavrij zijn. Daarvoor lopen besprekingen met tal van partijen. In deze gesprekken valt het Lorist keer op keer op dat je als varkenshouder zo weinig weet over wat er met de slachtvarkens gebeurt. “Het is een openbaring om je in de positie en werkwijze van slachterijen, grossiers en retail te verplaatsen. Daar leer je veel van.

Bovendien, wanneer jij je in hen verdiept, willen die partijen ook wel met jou meedenken.” Deze werkwijze levert ook over en weer vertrouwen op, volgens Lorist onmisbaar bij het opzetten van vlees met een eigen merk.” Het keurmerk Frievar4QualityBest wordt alleen toegekend aan varkens die vanaf 23 kilo gegarandeerd antibioticavrij zijn. Het aantal dagbehandelingen bij zeugen en biggen is minimaal en koppelbehandelingen zijn uit den boze. “70-80 procent van de door Frievar geproduceerde varkens voldoet al aan deze eisen,” aldus Lorist.

De producent van de antibioticavrije varkens ontvangt vanuit de eigen organisatie een toeslag, die bedoeld is om de deelnemers te stimuleren om verantwoord te produceren.