Sectorbijeenkomst aaff: samen goed anticiperen op veranderingen

De boodschappen van voorzitter Linda Verriet van de Producentenorganisatie Varkenshouderij (POV), directeur Addy van Rooi van Van Rooi Meat en biologisch varkenshouder Ruben Exterkate hebben veel overeenkomsten: het is geen gemakkelijke tijd voor de varkenshouderij, ook al zijn de verdiensten goed.

Varkenshouders moeten hun positie op een breed front bevechten in de keten, bij overheden, in de politiek en in de maatschappij. Dat vergt een krachtige blokvorming en één geluid vanuit de keten. De politiek is bedoeld om vergezichten te schetsen en via wetgeving perspectief te bieden voor de lange termijn. Dierenwelzijn is zo'n hot topic waarbij het voor sectortegenstanders nooit ver genoeg gaat. Helaas regeert de waan van de dag en draait het om details in de politieke arena.

Met politici vinden goede gesprekken plaats, maar vanwege partijbelangen zijn ze volgens Verriet moeilijk van hun denkbeelden af te brengen. Zelfs niet als het algemeen belang erbij gebaat is.

Realiteitszin in Den Haag

Van Rooi hoopt dat de realiteitszin in Den Haag terugkeert en dat er aandacht komt voor onder meer voedselzekerheid, concurrentiekracht en leefbaarheid op het platteland. De overheid onderschat de impact van een varkenskrimp van 15 tot 20 procent voor de efficiëntie in de periferie, de werkgelegenheid en de kostprijs.

Voor het maximaal verwaarden van Nederlandse varkens zijn Europese en wereldwijde afzetmarkten broodnodig. Varkens efficiënt slachten, uitsnijden, goede logistiek en onderscheiden met Holland Varken ondersteunen dat, maar de concurrentie is groot en uiteindelijk draait alles om de prijs.

'En versterkt inzetten op vraaggestuurde ketens', vult Verriet aan. In deze saneringsperiode stelt ze alles in het werk om het verlies van duurzame locaties te beperken. Voor dierenwelzijn is extra oppervlakte nodig en mest moet snel uit de stallen de vergister in. Vergunningverlening gaat nog jaren duren, maar innovatie komt er. De varkenssector is veerkrachtig en sterk.

'Varkens compleet verwaarden: inlandse, Europese en mondiale afzetmarkten nodig'

'Marktkansen zien en benutten is de drijfveer van ons familiebedrijf waar het handelsbloed door onze aderen stroomt. We zorgen dat de afzet is geregeld, varkens slachten en uitsnijden efficiënt gebeurt en de logistiek strak is gepland. Slachthaken willen we gevuld houden. Ook kijken we waar we in onze processen kunnen robotiseren.'

'Maar onvoorziene zaken hebben impact en dan moeten we snel reageren. Zo zorgt elke uitbraak van een dierziekte die de handelsstroom van varkensvlees en het vijfde kwartier belemmert, voor een afwaardering en dalende varkensnoteringen. Dat gebeurde begin dit jaar ook na de uitbraak van mond-en-klauwzeer in Duitsland.'

'Daarnaast komt het in ons vak aan op het juiste moment beslissen om bijvoorbeeld voldoende aantallen specifieke schnitten te gaan produceren en die in te vriezen voor een bepaalde afzetmarkt. De door de Amerikaanse president Donald Trump ontketende handelsoorlog met importheffingen biedt kansen in bijvoorbeeld Mexico.'

Addy van Rooi
Van Rooi Meat in Helmond (NB)

'Voor een sterke ketenpositie van de varkenshouder moet nog wel wat terrein gewonnen worden'

'Elke dag zijn we in de weer om op thema's in de varkensvleesketen stappen vooruit te zetten. Varkenshouders hebben de ketenpartijen nodig. Ketenbelang vraagt om een krachtige samenwerking en met één geluid naar buiten komen. Er is nog wat te winnen voor varkensproducenten om een echte positie in de keten te hebben en aan gesprekstafels te komen.'

'Zeker met een kleiner wordende sector in een land met een hoge kostprijs en veel regelgeving zijn samen optrekken en nieuwe stappen zetten een must. Want er komen nog pittige uitdagingen op ons bord.'

'Dierenwelzijn is het lastigste dossier en dat zal nooit klaar zijn. Ondanks de afspraken in het Convenant dierwaardige veehouderij en de nog steeds niet duidelijke wettelijke eisen die later dit jaar in de algemene maatregelen van bestuur worden vastgelegd, waarvan de internetconsultatie deze maand begint. In een aantal Europese landen gaan ze harder op dierenwelzijn, maar daar zijn de omstandigheden ook anders.'

Linda Verriet
Voorzitter POV

'Zowel intensief als extensief moeten we het varkensverhaal gepassioneerd en beter uitdragen'

'Ik ben vanuit de intensieve varkenshouderij omgeschakeld naar biologisch. Een spannende reis met momenten van twijfel en onzekerheid. Mijn drijfveer was om een sprong te maken op het gebied van dierenwelzijn en op een maatschappelijk gewenstere wijze varkens te gaan houden.'

'De varkenshouderij is onderdeel van een veranderende maatschappij. Ik ging vol voor een vraaggestuurde nichemarkt met een leveringscontract en een aparte prijssystematiek. Dat traject tot het moment dat de stallen werden gesloopt, duurde vijf jaar. Een jaar zonder cashflow was pittig. Maar nu heb ik meer werkvreugde en werk ik intensiever samen.'

'Mijn ogen zijn verder geopend door het ambassadeurschap voor De Groene Weg en het ontvangen van schoolklassen en politici. Ik zoek de verbinding en vertel mijn verhaal. Bovendien leer ik als Nuffield-scholar van varkensverhalen in andere werelddelen. Mijn boodschap aan elke varkenshouder? Tell your story better.'

Ruben Exterkate
Biologisch varkenshouder in Bentelo (OV)