Voorwaarden maken salderen onaantrekkelijk

Intern en extern salderen was sinds de uitspraak van de Raad van State op 29 mei weer mogelijk. De nieuwe voorwaarden die sinds 4 oktober gelden maken dat nu echter ineens een stuk onaantrekkelijker.

Bij extern salderen koopt een bedrijf dat wil uitbreiden (saldo-ontvangend bedrijf) rechten aan van een stoppend bedrijf (saldogevend bedrijf). Tot 4 oktober kon een varkenshouder dan in één moeite de ammoniak- en varkensrechten kopen van een saldogevend bedrijf. Sinds 4 oktober kan dat niet meer door de maatregelen van minister Schouten. Het is alleen mogelijk stikstofrechten te kopen. De andere rechten (varkensrechten, pluimveerechten of fosfaatrechten voor de rundveehouders) van het saldogevende bedrijf worden doorgehaald, die verdwijnen dus.

Generieke korting

Bij de verkoop van de stikstofrechten gelden nog een flink aantal regels. Ten eerste is er bij verkoop een generieke korting van 30 procent op de stikstofrechten. Ten tweede moeten de stikstofrechten van het saldogevende bedrijf op 8 oktober 2019 aantoonbaar zijn benut. Verder vervalt een niet benut deel als een bedrijf niet alle rechten in één keer verkoopt.

Consequentie van de nieuwe voorwaarden is dat een verkopende partij alleen een vergoeding kan vragen voor de stikstofrechten en niet voor dier- en fosfaatrechten. “Het is de vraag of dat een voldoende hoge vergoeding oplevert voor de verkopende partij”, zegt Paul Bodden van Hekkelman Advocaten. “Voor de kopende varkenshouder betekent het dat hij naast de stikstofrechten nog van een andere partij de varkensrechten moet aanschaffen. Varkensrechten zou een varkenshouder dan kunnen aankopen van varkenshouders die per 2020 stoppen.”

Daadwerkelijk gebouwd

Ook interne saldering is niet zomaar meer een optie voor een varkensbedrijf om op een bestaande locatie uit te breiden. Ten eerste moet het bedrijf beschikken over een vergunning en de stal ook daadwerkelijk hebben gebouwd. Ten tweede moeten ook de benodigde varkens-, pluimvee- of fosfaatrechten aanwezig zijn. Een vergunning die niet is gerealiseerd of waar geen rechten voor zijn, is niets meer waard, op een enkele uitzondering na.

De minister heeft daarbij 4 oktober 2019 als grens gesteld voor de ammoniak/stikstofuitstoot van bedrijven. De uitstoot die de bedrijven op dat moment op hun vergunning én gerealiseerd hebben telt. Daarbij wordt onbenutte stikstofruimte – stikstofruimte die niet gebruikt zal of kan worden – geschrapt. Niet gebruikte capaciteit – dat is de ruimte die er wel is maar niet nog niet in gebruik is of tijdelijk niet in gebruik is – blijft bestaan. Als een bedrijf uitbreidt zal de uitstoot dan onder het plafond (gerealiseerd en niet gebruikt) van het bestaande bedrijf moeten blijven.