Levendig Bosch debat over varkenssector

Op het debat “Hoe maak je omfietsvarkens?” van Foodlog kwamen ruim 200 personen af. De avond van 8 oktober bij HAS Den Bosch stond compleet in het teken van hoe het verder moet met de varkenshouderij in Nederland. Hoe voegt de varkensvleesproductieketen voldoende waarde toe om als sector te overleven en een duurzame toekomst te hebben. En als er weer geld verdiend wordt kan er ook weer geïnvesteerd worden in het voorkomen van overlast.

Onder de aanwezigen waren vele kopstukken uit diverse gelederen van de samenleving zoals varkenshouders, bestuurders en politici, bankiers, vleesverwerkers, retailers, marketeers, economen, onderzoekers, burgers en actiegroepen. Dat Dick Veerman van Foodlog zo’n gemêleerd gezelschap bijeen wist te brengen is alleen al een prestatie. Grote afwezigen tijdens deze discussiebijeenkomst waren de bestuurders van de Producentenorganisatie Varkenshouderij, Ingrid Jansen en Eric Douma.

De levendige avond zette goed op een rij waar de bottlenecks zitten. Slechts één op de tien consumenten zou vertrouwen hebben in varkensvlees. Dit ondanks dat varkenshouders in Nederland voorop lopen wat betreft milieu, dierenwelzijn en het fors terugdringen van het antibioticumgebruik. Aansluiting zoeken met de Nederlandse consument is noodzakelijk, de license to produce. Bert eurlings van Vion: "Het Holland-varken heeft meer vertrouwen in China dan in ons eigen land. Dat is zeer verontrustend."

Door de aanhoudende liquiditeitsproblemen zouden het voor veel varkensbedrijven beter zijn om te stoppen. Bedrijven om de varkenshouders heen hebben echter volop belang om de varkensproductie op peil te houden. Een afschrijvingsprobleem en stallen staan er toch, dus produceren maar. Han Swinkels noemde dat de inflexibiliteit van een varkensbedrijf: “De markt lost het probleem niet op, het moet op een hardere manier.”

Hans Verhoeven stelde dat Nederland goede ondernemers en varkensstallen heeft en een goede infrastructuur. “We hebben onze markttoegang niet op orde en dat is een bloody shame. Om op de wereldmarkt terecht te kunnen voor een optimale vierkantsverwaarding van varkens heb je volume nodig. 30 procent krimp van het aantal varkens zou betekenen dat we de varkenshouderij bij het vuilnis zouden zetten.”

Varkens in concepten voor de Nederlandse markt kan voor 10 procent van de varkens een optie zijn. Nu is er veel te veel van hetzelfde. Er komt meer marktdifferentiatie. Volgens Jumbo (goed voor de afzet van 4 procent van de Nederlandse varkensvleesproductie) is de tijd rijp om te beginnen met een op smaak onderscheidend Jumbovarken.

Concepten leveren niet meer rendement voor de boer op, ervaart varkenshouder Martin Houben. “Een deel van mijn 150.000 afgeleverde vleesvarkens per jaar valt onder het Beter Leven kenmerk en de rest is Premium varkensvlees. Het rendement van het conceptvlees is echt niet beter dan dat van de standaard varkens.”