Kost vijf dagen later gaan spenen euro's?

Wat kost het om later te gaan spenen? Die vraag lag bij een ondernemer op tafel. Maar hoe reken je hieraan?

Allereerst de aanleiding: Het bedrijf wil aan bepaalde conceptvoorwaarden voldoen, zoals dat de zeugen en haar biggen op gemiddeld 28 dagen worden gespeend. Omdat het bedrijf nu op gemiddeld 23 dagen speent, is dit een enorme verandering. Op zich staat het bedrijf open voor dit concept, omdat de biggen zwaarder gespeend worden en de huidige problematiek rond het spenen mogelijk verbeteren. De vraagt blijft echter: wat kost het om vijf dagen later te spenen:

- Hoeveel gaat de worpindex omlaag?
- Is het aantal aanwezige zeugen intact te houden omdat het aantal kraamhokken beperkend kan werken?
- Hoeveel daalt de biggenproductie per zeug en daalt deze wel?
- Stijgt het aantal levend geboren biggen per worp?
- Hoe zit het met het voerverbruik en de voerkosten per zeug?
- Hoe ontwikkelt het speengewicht van biggen zich?
- Wat doen de voerkosten per big als deze langer bij de zeug drinkt?
- Blijft er meer ruimte over in de nu overvolle biggenstal?
- Gaat de uitval na spenen omlaag?
- Dalen de gezondheidskosten doordat de overgang van kraamstal naar biggenstal beter verloopt?

70 cent per big
Over elke vraag is goed nagedacht en heb ik kennis vergaard over een verlenging van de zoogperiode. Na het maken van diverse afwegingen en inschattingen, kom ik tot het uitgangspunt: de kostprijs stijgt met 70 cent per big. Uitgegaan ben ik van een iets zwaardere big bij het spenen, geen hoger aantal levend geboren biggen per worp, een gelijk aantal aanwezige zeugen, iets hogere voerkosten per zeug, wat lagere biggenvoerkosten per big, hetzelfde uitvalspercentage onder de biggen na het spenen, een identieke gemiddelde daggroei van biggen en geen voordeel in gezondheidskosten.

Vijf dagen later gaan spenen verhoogt de kosten per big dus met 70 cent (14 cent per big per dag). Ik weet dat deze uitkomst door vele variabelen wordt beïnvloed. Per bedrijfssituatie kan het net even anders uitpakken. Zo wordt de 70 cent extra per big nul als het aantal levend geboren biggen per worp met 0,25 stijgt. Mijn standpunt is dat een paar dagen later gaan spenen niet per definitie meer hoeft te kosten.

Wel veel groter zijn de gevolgen voor de kostprijsstijging als het aantal kraamhokken al beperkend is bij het spenen op 23 dagen. Hierdoor daalt het aantal gemiddeld aanwezige zeugen, waardoor de kosten per big extra stijgen. Vaak wordt ervoor gekozen om de kraamstal maximaal te benutten, terwijl het aantal biggenplaatsen niet toereikend is. Daarom dient het aantal aanwezige plaatsen voor gespeende biggen ook altijd meegenomen te worden in de overweging om wel of niet later te gaan spenen.

Zelf inschatten
Mijn conclusie is: door internsief na te denken over de veranderingen van het later spenen op je eigen bedrijf, kun je de invloed op de kostprijs zelf inschatten. De kennis over de kostprijsverhoging is te gebruiken bij het becijferen wat de biggen in bijvoorbeeld een concept meer moeten opbrengen door deze aanpassing. Het vergoeden van enkel de meerkosten brengt dan niet meer rendement.
 

Erik van der Hijden
Eigenaar Farm Advies