Tussen buren en boeren

In Wanroij staat het mestvergistingsbedrijf Cleanergy. Onlangs was ik daar voor Varkens om een reportage te maken over de frictie tussen de omwonenden en de boeren die het bedrijf exploiteren. De buren klagen over flinke stankoverlast, de boeren ruiken niets.

De omwonenden waren er overduidelijk helemaal klaar mee. Vol van emotie vertelden ze hoe de stank hun woongenot sterk beperkt. “Een kopje koffie drinken in de tuin is er niet meer bij. De ammoniaklucht is zo aanwezig dat je koffie gewoon naar mest smaakt,” vertelde een bewoner. “Ik zie op tegen het moment dat het mooi weer wordt.”

Aan de gemeente hebben de bewoners niets, vinden zij. “Cleanergy is het paradepaardje van Wanroij, onze klachten worden op het gemeentehuis niet serieus genomen.” Hun huis verkopen is volgens de eigenaren geen optie. Door de aanwezigheid van de mestvergister verwachten ze hun huis aan de straatstenen niet kwijt te kunnen.

Eric van Dijk is bedrijfsleider bij Cleanergy. Hij herinnert zich de beginperiode van het bedrijf, waarin er inderdaad af en toe sprake van overlast was. Inmiddels stinkt het volgens hem amper. Er zijn diverse aanpassingen en verbeteringen geweest om de verspreiding van geur te voorkomen. Vrachtwagens leveren bijvoorbeeld alleen nog maar binnen hun lading, in plaats van buiten op het terrein. Volgens Van Dijk is er amper nog overlast.

Volgens de bewoners is dat niet waar. “Als ik eens een dagje niets ruik, dan weet ik dat er ‘mesttoeristen’ komen. Wanneer de bobo’s de vergister komen bekijken, draait hij namelijk nooit op volle capaciteit.” Van Dijk baalt van de problemen die Cleanergy met de omwonenden heeft. Volgens hem dienen de buren tegenwoordig zo veel mogelijk klachten in om een dossier tegen de vergister op te bouwen. ??

Zelf heb ik van stankoverlast niet veel gemerkt. Maar goed, ik ben opgegroeid op een boerderij en misschien draaide de machine inderdaad niet op volle toeren. Toch denk ik dat er meer aan de hand is dan een eenvoudige discussie tussen een bedrijf en haar buren.??

Het is helemaal nog niet zo lang geleden dat boeren hun mest gewoon uitreden over hun land. De gierkar hoorde bij de boer zoals de haringkar bij de vishandel. Daar kraaide geen haan naar. Inmiddels is dat veranderd. De geur van mest is niet meer onlosmakelijk verbonden met het platteland. Als mensen mest ruiken, dan is dat niet goed en moet er wat aan gedaan worden. Het probleem is niet de overlast, maar de groeiende kloof tussen boeren en burgers. Onmiskenbaar is de tolerantie gezakt. Met de huidige schaalvergroting in de agrarische sector is dat een groot gevaar. Zelfs als Wanroij ooit zo fris ruikt als een Zwitserse alpenheide in het voorjaar, dan nog zal het lang duren voor de onderlinge verhoudingen weer normaal zijn.