Aanpak MRSA eerder strenger dan soepeler

Ziekenhuizen gaan in de toekomst geen onderscheid meer maken tussen de standaard ziekenhuis MRSA en de veegerelateerde MRSA. Andreas Voss, hoogleraar Infectiepreventie is duidelijk. “MRSA is MRSA, ongeacht de herkomst.”

Voss sprak op een studiemiddag in Den Bosch, georganiseerd door het netwerk ‘MRSA in de intensieve veehouderij.’ Er is in het verleden wel gesteld dat de veegerelateerde MRSA minder gevaarlijk zou zijn. Maar omdat de MRSA-bacteriën heel snel kunnen muteren, kan dat op korte termijn anders zijn. “We kunnen ons daarom de aanname dat veegerelateerde MRSA minder gevaarlijk is niet permitteren.”

Kosten MRSA-drager driemaal zo hoog
De Werkgroep Infectie Preventie, die protocollen voor ziekenhuizen opstelt, wil daarom geen onderscheid meer maken tussen verschillende vormen van MRSA. Volgens Voss loopt een drager van MRSA gewoon meer risico bij behandelingen in een ziekenhuis. Bovendien zijn de kosten van een MRSA-drager voor een ziekenhuis drie keer zo hoog. “In het verleden leek MRSA in Nederland simpel te bestrijden. We doen het in vergelijking met andere landen ook goed. Maar met drie soorten MRSA is dat wel veel lastiger geworden.”

De veegerelateerde MRSA is de meest recent ontdekte vorm van MRSA. Hij dook ineens overal op en kan volgens Jaap Wagenaar, hoogleraar klinische infectiologie, ook overal ontstaan. De bacterie vormt voor het dier geen enkel probleem. Mensen kunnen er mee besmet raken, maar ook zo weer kwijt raken. Mensen die kort zijn blootgesteld aan veegerelateerde MRSA raken in 98 procent van de gevallen de besmetting binnen 24 uur kwijt, stelt Wagenaar. Ook mensen die langdurig zijn blootgesteld, zoals varkenshouders, kunnen een mogelijke MRSA-besmetting weer kwijt raken. Een paar weken zonder contact zorgt bij 58 procent voor een einde aan de besmetting.

Serieus probleem
MRSA is bij mensen die veel in aanraking komen met varkens of kalveren wel een serieus probleem. Arts-microbioloog Mireille Wulf stelt dat in de groep veehouders, dierenartsen en huisgenoten 30-50 procent MRSA-drager is, waarbij de huisgenoten een niet te vergeten groep vormen. Ter vergelijking: van de gevreesde groep patiënten uit buitenlandse ziekenhuizen blijkt maar 1-5 procent MRSA-drager te zijn.

Hoe om te gaan met groepen die een grote kans op MRSA-besmetting hebben, is volgens Wulf dan ook een medisch-etische beslissing. “Het is het belang van velen in een ziekenhuis versus belang van de enkeling die het ziekenhuis binnenkomt.”

Vervelende ervaringen
Veel varkenshouders, gezinsleden en anderen die beroepsmatig in aanraking komen met varkens en kalveren hebben vervelende ervaringen in ziekenhuizen. Volgens Manon Houben van PorQ blijkt uit een enquête onder varkenshouders dat 30 procent zich niet prettig behandeld voelt. Ze missen vooral de menselijke benadering. Enkele voorbeelden: lang laten wachten, niet geven van een hand, uitgestelde behandelingen, onbegrijpelijke hygiënemaatregelen.

Verschil tussen varkensstal en ziekenhuis
“Veehouders begrijpen best dat er maatregelen nodig zijn, maar leg het dan wel goed uit.” Houben sprak het vermoeden uit dat de kwaliteit van de gezondheidszorg te leiden heeft onder de huidige aanpak, al kan ze dit niet staven. Een varkenshouder in de zaal sprak zijn verbazing uit over wat hij in een ziekenhuis had gezien. “Wij hebben in de stal verschillende kleuren kleding en schoeisel en proberen zo kruisbesmettingen te voorkomen. In een ziekenhuis loopt iedereen maar vrij rond van afdeling naar afdeling. Niet te begrijpen.”

Ergernis is er vooral over de op het oog verschillende manieren waarop ziekenhuizen omgaan met de risicogroepen voor veegerelateerde MRSA. Volgens Mireille Wulf kunnen ziekenhuizen zelf een ordening aanbrengen in contacten met een hoog en laag risico. “Dat zorgt er voor dat ieder ziekenhuis zijn eigen aanpak kan hebben. De uitwerking is anders, maar de essentie is overal gelijk.”

Paniek in de tent
Ervaringen uit de praktijk leren vooral dat mensen op de werkvloer in een ziekenhuis nog wel eens in paniek raken wanneer ze ontdekken met een varkenshouder te maken te hebben.

Het beeld ontstaat dat ze niet altijd weten hoe er mee om te gaan en dan vluchten in vergaande maatregelen. Een aanwezige hygiënist uit een Deventer ziekenhuis gaf aan dat de bewegingsvrijheid van risicopatiënten in een ziekenhuis best wat ruimer kan, mits er goede afspraken worden gemaakt.