'4 uur'

We vaccineren zeugen voor kapitalen aan euro's met vaccins tegen griep, PRRS, coli, streptokokken et cetera. Sommige vaccins werken om de zeugen zelf te beschermen en andere vaccins, die de zeugen einde dracht krijgen, werken door de biestvoorziening aan hun pasgeboren biggen.

Daarom testen wij in ons lab steeds vaker de biestkwaliteit van zeugen. We bepalen dan hoeveel immunoglobulinen (afweerstoffen) er in de biest zitten. We krijgen daardoor steeds meer zicht op de biestkwaliteit van de zeugen in de dagelijkse praktijk. De meeste zeugen beginnen met een voldoende tot goede biestkwaliteit aan de start, dus als het werpproces is begonnen. Maar al korte tijd na de geboorte van de eerste biggen gaat het rap achteruit met het gehalte aan afweerstoffen in de biest.

In veel hoofden zit wel opgeslagen dat de big de 'eerste dag' goed biest moet drinken en het liefst bij de eigen moeder. Maar als ik de cijfers van de biestuitslagen voor mijn neus zie, kan ik er niet omheen: de hoeveelheid afweerstoffen in biestmonsters die na 4 uur na het werpen zijn genomen, is meer dan de helft gekelderd. Na luttele uren blijft dus nog maar een slap aftreksel over van de originele biest.

Dan hebben we ook nog te maken met de uitdaging om die biest in alle biggen te krijgen. Bij grote tomen gaat dat niet vanzelf. Als er geen actief beleid op wordt gevoerd, dan zien we dat ongeveer tussen de 10 en 20 procent van de biggen onvoldoende afweerstoffen binnenkrijgt. Als bedrijven hier wel actief mee aan de slag gaan, dan leidt dit ook daadwerkelijk tot een betere biestverdeling. Dan zien we dat er beduidend minder biggen zijn die onvoldoende afweerstoffen binnen hebben gekregen.

Het begint dus wel allemaal met die '4 uur'. Wees er rap bij, help de biggen aan biest. Zeker biggen die wat zwakker zijn en degenen die later worden geboren. Gebruik dit 'window of opportunity', zoals ze dat in het Engels zeggen: biest van de eerste uren is goud waard. Dus van '4 uur Cup-a-soup, dat zouden meer mensen moeten doen' maak ik bij deze 'binnen 4 uur biest erin, dat zou veel biggen goed doen'.

Karien Koenders
Dierenarts en adviseur gezondheidsprogramma's en veterinair manager van laboratorium Merefelt