'Socialistisch met Chinese karakteristieken (2)'

China heeft zichzelf decennialang gepresenteerd als een ontwikkelingsland en is door de westerse wereld als zodanig geaccepteerd. Maar het Aziatische land is daar snel uitgegroeid. In 1950 werd de communistische partij vooral gesteund door de boeren, toen bijna 95 procent van de bevolking. De communistische partij van China is dus van oorsprong een boerenclub. De landhervormingen midden jaren vijftig betekenden een einde aan het feodalisme en de eeuwenlange onderdrukking van dus vooral boeren. Een ontwikkeling van onderuit de Chinese gemeenschap, waarbij min of meer iedereen een stukje grond kreeg. Met horten en stoten kreeg dit nieuwe Chinese socialisme vorm.

Op varkensbedrijven zie ik dagelijks wat de gevolgen zijn van eeuwenlange onderdrukking. Zelf denken wordt vrijwel altijd gewaardeerd. Uitvoeren wat er moet gebeuren, wordt door medewerkers zonder discussie geaccepteerd. En dat zeven dagen per week, acht uur per dag en indien nodig in of in nabijheid van de stal blijven.

Bij het begin van de uitbraak van Afrikaanse varkenspest en nu nog steeds in voorkomende gevallen worden medewerkers gehouden aan biosecurityprotocollen. Dat betekent 24/7 in de stal blijven. Standaard is dat medewerkers van varkensbedrijven, maar eigenlijk in alle agrarische en industriële productiebedrijven, zeven dagen per week werken en bij of op het werkterrein wonen. Vaak in eenvoudige behuizing en meestal met meerderen op een kamer slapen. Elke paar maanden zijn ze een week of zo vrij om naar huis/familie te kunnen.

Een arbeidsethos die wij in Europa al lang niet meer kennen en medewerkers absoluut ook niet motiveert om betrokken en goed werk te leveren. Dat is dus wat ook in China gebeurt: medewerkers doen wat ze moeten doen voor een minimumloon, maar zonder veel betrokkenheid en echte zorg voor de varkens.

Met deze 'sociale werkverschaffing' heeft de Chinese regering veel mensen uit de armoede gehaald. Dat is prijzenswaardig in vergelijking met wat in veel andere landen in Azië en Afrika gebeurt, maar een geheel ander socialisme dan wij in Europa kennen. De varkenssector in China heeft nog veel stappen te zetten voordat deze het niveau van de Europese varkenshouderij haalt.

Jan Merks
Onafhankelijk adviseur in China