Wild zwijn vermindert biodiversiteit

Afschotbeperkingen en gebrek aan natuurlijke vijanden zorgen ervoor dat populaties zwijnen, herten en reeën blijven groeien. Deze ontwikkeling schaadt op langere termijn de gemengde bossen op de Veluwe, meldt Wageningen University & Research promovendus Juan Ramirez Chiriboga. De dieren jagen verdroging aan en zorgen voor een afnemende biodiversiteit.

Ramirez Chiriboga onderzocht hoe herten, reeën en wilde zwijnen de gemengde bossen van de Veluwe in de afgelopen 33 jaar hebben veranderd. Wilde hoefdieren passen hun leefomgeving aan doordat ze de grond vertrappen, omwoelen, bladeren en schors afgrazen en langs boomstammen schuren. In veel gemengde bossen, waar loof- en naaldbomen samen voorkomen, groeit de populatie wilde hoefdieren snel.
De promovendus bestudeerde bosgebieden van verschillende leeftijden die waren afgeschermd of juist toegankelijk waren voor wilde hoefdieren. Via cameravallen hield hij toezicht op het aantal dieren en hun gedrag.

Effect op lange termijn

Uit zijn onderzoek blijkt dat het bos op korte termijn minimaal wordt beïnvloed door aan- of afwezigheid van wilde hoefdieren. Op de lange termijn ligt dat anders. De voorkeur voor het eten van jonge, sappige bladeren van loofbomen vermindert de ondergroei en leidt tot een verschuiving van loof- naar naaldbos. In ontoegankelijke gebieden voor hoefdieren is de diversiteit veel hoger. Ook de strooisellaag met plantaardig organisch afval bouwt zich in deze ‘hoefdiervrije’ gebieden op. Op terreinen met wilde hoefdieren neemt de laagdikte af doordat er overheen wordt gelopen. Ook het omwoelen van de bodem door zwijnen maakt de strooisellaag dunner doordat plantenafval met de bodem wordt vermengd.

Domino-effect

Ramirez Chiriboga wijst ook op het domino-effect van die veranderingen. Verminderde ondergroei geeft minder beschutting, waardoor de populatie knaagdieren afneemt. Ook het bodemleven wordt beïnvloed. Een dunne strooisellaag biedt minder ruimte en voedsel voor ongewervelde bodemdieren zoals wormen. Bodemleven is belangrijk voor het vrijmaken van voedingsstoffen voor planten.
De veranderingen door wilde hoefdieren op de Veluwe werken decennialang door. De toename van het oppervlak aan naaldbos leidt tot meer verdamping en dus verdroging. Ramirez Chiriboga adviseert parkbeheerders delen van het bos op de Veluwe af te schermen voor wilde hoefdieren of roofdieren uit te zetten om bosherstel en meer biodiversiteit te realiseren.

Dat meldt Resource van WUR.