Microbiota speelt belangrijke rol

Dat een gezonde darm belangrijk is voor de diergezondheid, is geen vraag. Hoe je die darmgezondheid van een varken kunt verbeteren is lastiger te beantwoorden. De samenstelling van microbiota speelt zeker een rol, menen onderzoekers van TNO na uitgebreid onderzoek bij biggen dat ze uitvoerden samen met De Heus.

TNO-onderzoeker Frank Schuren benadrukt het belang van de microbiota, samenleving van micro-organismen, in de darm. In de darmen zitten volgens hem tien keer zoveel bacteriën dan een varken in het hele lichaam heeft. Samen hebben die micro-organismen bovendien honderd keer zoveel genen als het varken zelf.
Microbiota speelt op veel punten een rol bij de darmwerking. Het begint al bij de ontwikkeling van de darm en de vertering van voedingstoffen. Ook zorgt het voor transport van water, zouten en voedingsstoffen en breekt het dode cellen af. Aan het helen van de darmwand, het verwerken van afvalstoffen en het beschermen tegen schadelijke stoffen, draagt microbiota eveneens bij. Verder werkt het als barrière tegen ziektekiemen en ondersteunt het bij de werking van het immuunsysteem.

Verschil in samenstelling
Bij varkensbedrijven met duidelijke gezondheidsproblemen door Strepotokokken en bedrijven zonder noemenswaardige problemen, beoordeelde TNO de samenstelling van de microbiota. Er waren verschillen te zien tussen beide groepen. Vaak waren op gezonde bedrijven de Streptokokken al 2 dagen voor en 5 dagen na het spenen aanwezig. Op de probleembedrijven leken Streptokokken vaak pas later aantoonbaar te zijn in de microbiota van biggen. Omdat dit soms ook op de gezonde bedrijven werd aangetoond, konden de TNO-onderzoekers er dus geen harde conclusies aan verbinden. Nader onderzoek, met name naar de verschillende typen Streptokokken, is volgens hen nodig.

Kritiek moment
TNO-onderzoeker Heleen Wortelboer verdiepte zich in het tot expressie komen van Streptokokken. “Deze bacteriën zijn op ieder varkensbedrijf aanwezig, maar bij het ene bedrijf wordt het een probleem en bij het andere niet.”
Een gemakkelijke verklaring is er volgens haar niet. “Het is een combinatie van factoren, maar het spenen van een big is een kritiek moment. De darmen zijn dan nog niet helemaal uitontwikkeld, net als het immuunsysteem en de microbiota in de darm.” Door de stress van het spenen raakt de microbiota in de darm volgens de TNO-er gemakkelijk verstoord en dat heeft weer effect op het immuunsysteem. Wortelboer benadrukt daarom dat zeugenhouders hun biggen niet te vroeg moeten spenen en veel aandacht besteden aan de biggenvoeding.