En toch is het anders

In varkensland is de varkenscyclus weer actueel. Na 2 tot 3 ‘goede’ jaren volgen 2 tot 3 slechte jaren. Deze lijn is achteraf redelijk vast te stellen en aan de hand van de voerwinsten van die jaren in een grafiek te zetten. De zeugenhouderij zou volgens de grafiek de min in duiken en in de vleesvarkenshouderij worden de komende jaren geen toppers verwacht.

Helaas zijn de voerwinsten per zeug de laatste 15 jaar nauwelijks hoger geworden. De inflatie in Nederland is echter wel doorgegaan. Dat betekent dat als je dezelfde zaken wilt blijven kopen, je òf meer varkens moet houden, òf de resultaten beter dan gemiddeld moeten zijn.

Deze redenering is gebruikelijk in de varkenshouderij. Helaas is er voor veel ondernemers die varkenshouder willen blijven maar één strategie te bedenken. En dat is groei! Bovengemiddeld presteren is een andere optie. Eén big méér is 4 procent voerwinst, één euro toeslag is 4 procent voerwinst. De combinatie van groeien en bovengemiddeld presteren bouwt bedrijven als kastelen.

In de pers verschijnen momenteel tegenstrijdige berichten. De financiers geven aan dat zij zich niet ongerust maken over de sector. Maar er zijn wel boeren in nood, aldus Annechien en Wyno. Zeugenbedrijven die afgelopen jaren goed hebben gepresteerd en konden reserveren kunnen zich goed handhaven. Zij kunnen op hun vet teren en in overleg met de bank mogelijkheden zoeken om liquide te blijven.

Vleesvarkenshouders hebben al vier magere jaren achter de rug. De cyclus heeft niet voldoende zijn werk gedaan. Deze groep krijgt het nog lastig, gelet op haar concurrentiepositie ten opzichte van het buitenland. Volgens een bank is dit jaar een redelijke maatstaf voor de vraag of een bedrijf een gezonde vermogenspositie heeft. Is in het jaar 2010 het Eigen Vermogen gedaald, dan is de bank benieuwd naar het bijhorende verhaal. 2010 was volgens de banken een gemiddeld jaar voor de varkenshouderij. Dat betekent dat de winst van het bedrijf hoger moet zijn dan de uitgaven voor privé en belasting.

En waarom is het nu anders dan anders in een dalperiode van de cyclus? Er zijn twee factoren van belang.  De regels voor 2013 zijn belangrijk, maar ook de waarde van de varkensbedrijven maakt het spannend. Waarom zou je een bedrijf iets leveren als je er niet zeker van bent of je ook wordt betaald? En dat doe je zeker niet als je twijfels hebt of de ondernemer na verkoop van zijn bedrijf nog wel genoeg heeft om iedereen te betalen. Voorheen was er goede handel in vrijstaande huizen op het platteland. Dat is niet meer zo.

Dit alles betekent dat er ondernemers zijn die met een restschuld blijven zitten. In onze organisatie is dat niet onbekend, maar wel zeer onbemind. In de glastuinbouw is dit voor sommige ondernemers een gegeven. Stel je voor dat je dit als ondernemer overkomt, wanneer ben je dan beter af? In de schuldsanering of in een uitzichtloze situatie? Ook hier horen gezonde keuzes bij.

Jaap de Vink
Bedrijfskundig adviseur
LTO Noord Advies