Topje van de ijsberg

Zet twee varkenshouders bij elkaar en geheid dat de slechte financiële situatie ter sprake komt. De kwestie is simpel: de voerkosten zijn te hoog en de prijs te laag. Tel daarbij de strenge regels die grote investeringen noodzakelijk maken en je hebt hét recept voor problemen. De oplossing is blijkbaar minder makkelijk, want tot nu toe gaat alleen de broekriem steeds een gaatje strakker.

Tijdens de redactievergadering van Varkens wordt mij gevraagd eens te bekijken wat deze malaise betekent voor het alledaagse leven van de varkenshouder en zijn gezin.

Zo kon het dus gebeuren dat ik op een zonnige dinsdagmiddag op het erf sta van één van de getroffen boeren. De Brabantse keukentafel, het ‘volk’ dat af en aan loopt, de kinderen die een raketje uit de vriezer halen. Het plaatje is precies zoals je het je voorstelt.

Maar schijn bedriegt. De werkelijkheid is helaas een stuk minder idyllisch. De varkenshouder tegenover mij is vooral bezig met de vraag hoe hij de schade zoveel mogelijk kan beperken. Dat hij ermee stopt, dat is wel duidelijk. Alleen aan het hoe en wanneer zitten nog heel wat haken en ogen.

Het is een bedachtzame man. Niet iemand die met modder gooit. Maar pijn doet het hem wel om het bedrijf dat van generatie op generatie ging van de hand te doen. Zijn broers en zussen nemen hem niks kwalijk. Maar toch, hij had het graag anders gezien.

Er is veel leed, vertelt Wyno Zwanenberg aan de telefoon. De voorzitter van de NVV komt ook nog wel eens ergens en waar hij ook is: altijd gaat het er wel even over. “Er liggen veel mensen ’s nacht wakker. Kleine familiebedrijven hebben het zwaar, maar de grotere hebben er net zo goed last van. ” Aan de mentaliteit van de varkenshouders ligt het niet, verzekert hij me. Ze zijn positief en werken hard. “Er wordt niet snel geklaagd. Daarom weet ik ook zeker dat de mensen die ik te spreken krijg, maar het topje van de ijsberg zijn.”

Bij de ZLTO in Den Bosch knikken een mede-varkenshouder en adviseur Adri van de Plas instemmend. “Het aantal bedrijven dat moet stoppen is schrijnend. Hoe de mensen ermee omgaan is wisselend. Voor sommigen is het alsof ze een dierbare hebben verloren. Anderen voelen zich mislukt”, zegt Van de Plas.

Met een hoofd vol verhalen rijd ik terug naar huis. Een klaagzang was het absoluut niet. Integendeel. De veerkracht trof me. Zoals altijd wordt er gewoon hard doorgewerkt . Al is dat nu soms aan het zoeken naar een oplossing. Als dat stoppen is, dan is het maar zo. Met pijn in het hart, dat wel. Hoeveel liefde de varkenshouders die ik sprak voor hun bedrijf ook hebben. En dat hebben ze. Hun gezin staat voorop.

Astrid Potters
Redacteur Vakblad Varkens