Rapport: invloed intensieve veehouderij op gezondheid

Wonen op korte afstand van bedrijven met intensieve veehouderij kan nadelige gevolgen voor de gezondheid hebben, vooral voor de luchtwegen. Het maakt echter geen verschil of dit megastallen of gangbare intensieve veehouderijen zijn. Dat blijkt uit een rapport van het Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS) van de Universiteit Utrecht, het Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (NIVEL) en het RIVM.

Het rapport is geschreven in opdracht van de ministeries van VWS en EL&I. Harde cijfers over de ‘veilige’ afstand tot een intensieve veehouderij zijn niet te geven.

Enkele conclusies uit het rapport:

* Blootstelling en gezondheid
Rond intensieve veehouderijbedrijven is de lucht anders van samenstelling dan elders. De onderzoekers vonden er een verhoogde concentratie fijnstof, met daarin vooral bepaalde micro-organismen en endotoxinen (stoffen die voorkomen in de celwand van sommige bacteriën).
De blootstelling daaraan werd gerelateerd aan de gezondheid van direct omwonenden. Er bleken weinig verschillen te zijn tussen hun algemene gezondheid en die van plattelandsbewoners die beduidend minder intensieve veehouderij in de buurt hebben. Wat betreft enkele aandoeningen, zoals Q-koorts, longontsteking en astma, zijn er wel duidelijke verschillen.

* Luchtwegaandoeningen
Rond geitenbedrijven kwam in 2009 duidelijk meer Q-koorts voor. In de nabijheid van pluimvee- en geitenbedrijven zijn bovendien meer gevallen van longontsteking vastgesteld. Maar astma, COPD, hooikoorts en infecties aan de bovenste luchtwegen komen in de omgeving van intensieve veehouderijen juist iets minder vaak voor dan elders. Bij mensen die eenmaal astma of COPD hebben, worden wel meer complicaties of infecties aan de bovenste luchtwegen gezien.

Aanbevelingen
Omdat er weinig bekend is over de gezondheidseffecten op omwonenden van intensieve- veehouderijbedrijven, doen de onderzoekers meerdere aanbevelingen voor verder onderzoek, onder meer naar:

- de concentraties van endotoxinen en micro-organismen in de buurt van pluimvee- en varkensbedrijven.
- het optreden van complicaties bij patiënten met astma of COPD die rondom veehouderijen wonen.
- richtlijnen voor veilige concentraties micro-organismen en endotoxinen rond veehouderijbedrijven.
- welke risico´s op gezondheidseffecten als acceptabel worden gezien.