Voeding bijsturen met dagelijkse weging: tweedeworpsdip is nu tweedeworpsplus

Robuuste zeugen die zich goed redden in de grote groep. Daar was Robert Brinkers naar op zoek. Vijf jaar geleden is hij overgeschakeld naar de TN50-zeugen van fokker Edwin Tijink. Daar heeft hij nog geen moment spijt van gehad.

De gelten komen op het bedrijf als ze circa 220 dagen oud zijn. Ze gaan in quarantaine en worden op een leeftijd van zo'n 260 dagen voor het eerst geïnsemineerd. In de tussentijd leerden ze in een kleine groep het voerstation te gebruiken. Vier dagen na inseminatie gaan ze de grote groep in.

De gelten moeten wel even wennen aan die grote groep van ongeveer 330 zeugen. Brinkers: 'Doorgaans gaat dat zonder al te veel gedoe, al heb je altijd weleens een eigenwijze gelt die het zichzelf te moeilijk maakt. Het voordeel van de grote groep is dat de gelten weg kunnen voor de dominante zeugen.'

De gelten moeten tijdens hun eerste dracht genoeg groeien. Bij de eerste inseminatie moeten ze 170 tot 180 kilo wegen en in de eerste dracht ongeveer 70 kilo in gewicht aankomen. Op het oog is het in de grote groep echter niet haalbaar om te zien welke gelten goed groeien en welke niet.

Het weegstation in de terugloopgang van de voerstations biedt hierbij uitkomst. Om de gewichtsontwikkeling goed in de gaten te houden, schakelt Brinkers oprichter Arjan van der Hoek van Redvan in. Wekelijks levert hij een overzicht van de gewichtsontwikkeling van de zeugen, waarbij speciale aandacht uitgaat naar de gelten.

Gelten controleren

Brinkers krijgt een lijstje met gelten waarbij de gewichtsontwikkeling achterblijft. Die controleert hij allemaal, om er zeker van te zijn dat er geen gezondheidsproblemen spelen of andere oorzaken zijn waardoor de dieren niet of onvoldoende voer opnemen.

Na die controleronde krijgen de gelten die niet genoeg groeien een halve kilo per dag extra voer. 'In het begin deden we dat twee weken lang en schakelden daarna weer terug', zegt de zeugenhouder. 'Maar dan waren er gelten die een week later alweer onvoldoende groeiden. Nu wachten we langer met terugschakelen.'

Om de gelten goed te voeren, zijn er nu drie voercurves. En ook voor de eerste-, tweede-, derdeworps en oudere zeugen zijn er drie voercurves. In totaal zijn er nu dus twaalf voercurves.

Het heel gericht voeren van de zeugen mist zijn uitwerking niet. In 2022 er was nog sprake van een flinke tweedeworpsdip bij de zeugen. Omdat de gelten gemiddeld genomen niet genoeg groeiden tijdens de eerste dracht, hadden ze te weinig reserves bij het werpen.

'Ze gaven veel melk, tot wel 1 liter per dag per big, en kleedden zich daarmee uit. Die achterstand was niet meer te corrigeren in de dracht, waardoor de zeugen bij de tweede worp slechter presteerden dan bij de eerste', licht Brinkers toe. 'Inmiddels is dat gat gedicht en werpen de tweedeworpszeugen 1,4 levend geboren big meer dan de eersteworpszeugen. In de derde en vierde worp stijgt dat aantal nog verder door.'

Lage uitval bij zeugen

En hier blijft het niet bij. De TN50-zeugen scoren ook prima op afbigpercentage van de eerste inseminatie (95 procent) en het gemiddelde aantal levend geboren biggen (16,1 per worp). Opvallend is ook de lage uitval bij de zeugen van maar 3 procent. Dat is inclusief euthanasie. Het vervangingspercentage is met 33 procent ook laag, terwijl de zeugen in principe wel na de achtste worp weggaan.

Nu gaat de aandacht nog uit naar het aantal levend geboren biggen bij de eerste worp. Dat kan in principe nog hoger. Maar de gelten in een aparte groep houden, ziet Brinkers niet zitten. 'Dat kost veel extra arbeid en ik verzorg de vijfhonderd zeugen grotendeels alleen. Alleen op maandag, dinsdag en donderdag schakel ik extra hulp in.'