Mestverwerking in proeftuin Agrofood

Her en der worden discussies gevoerd dat Zuidoost Nederland moet worden gepositioneerd als internationaal toonaangevende agrifood regio. Dit is goed voor de werkgelegenheid én de export. Vragen die daarbij nogal eens aan de orde komen zijn hoe belangrijk het hebben van een omvangrijke veehouderijproductie daarvoor is, en ook: moeten we wel willen dat er grootschalige mestverwerking komt? Dat laatste is ingegeven door weerstand bij omwonenden van beoogde locaties.

Het antwoord op de eerste vraag kan vrij kort. Zonder agri is er geen agrifood. En om toonaangevend te zijn moet er ook inzet komen om de investeringscapaciteit van de bedrijven te verbeteren. Daarbij is het goed te bedenken dat de kosten van vandaag de opbrengsten van morgen kunnen zijn. Kosten voor het afzetten van mest vanaf de boerderij gaan tot 20 euro per ton en zelfs nog hoger. Bij eenzelfde hoeveelheid droge stof is de opbrengst van dezelfde meststoffen in de boerenbondwinkel echter 68 euro per ton.

We moeten van reduceren mestafzetkosten naar valoriseren meststoffen. Dat kan alleen bij grootschalig mest verwerken. Mestverwerking op bedrijven zelf is meestal gericht op scheiden en vergisten. Het reduceert volumes en beperkt daarmee mestafzetkosten. Maar het biedt geen nieuw verdienmodel. Voor valorisatie als exportproduct en kunstmest vervanger moet korrelen en composteren onderdeel van het verwerkingsproces zijn. Dat kan vanaf zeg 100.000 ton. Dan zijn de procesmogelijkheden optimaal, en is de borging en controle ook te regelen.

En als we vinden dat we grootschalige mestverwerking nodig hebben om van de kosten van vandaag de opbrengsten van morgen te maken, dan moet er gericht actie worden gezet om hiervoor draagvlak te krijgen bij bezorgde burgers. Dit is een cruciaal punt. Want als dit niet gebeurt, moeten we ook de ambitie van een mondiaal toonaangevende proeftuin los laten. We blijven dan hangen in het beperken van mestafzetkosten, zonder de investeringscapaciteit van de primaire bedrijven te vergroten.

Gé Backus
Directeur Connecting Agri & Food