Zeilen bijzetten

Varkensland Nederland verandert in rap tempo. Thema’s als maatschappelijke druk, kostprijs, schaalvergroting, duurzaamheid, antibioticaresistentie, milieu en mest zijn aan de orde van de dag.

Varkenshouders beseffen steeds meer dat het anders moet, de vraag is hoe? Het herkennen van het probleem is de helft van de oplossing, zover zijn we al. Mogelijke oplossingen vragen echter aanpassingsvermogen en een andere manier van denken.

Duidelijk is dat de concurrentiepositie van de gemiddelde Nederlandse varkenshouder ten opzichte van zijn Europese collega’s afneemt. Verdere schaalvergroting is hier geen oplossing en zorgt bovendien voor de bekende maatschappelijke druk.

Kansen zijn er voldoende, maar willen we ze zien? Twee kernwoorden lijken de sleutel; gezondheid en bezettingsgraad. Gezonde dieren geven meer rendement, verbruiken minder antibiotica en groeien efficiënter. Dat betekent minder mest.

Een lagere bezetting geeft vanzelfsprekend minder mest, meer welzijn en verhoogt over het algemeen de gezondheid en het technische resultaat.

De vraag is of we met minder dieren meer rendement kunnen halen? Naast betere resultaten zal een kilo vlees dan ook meer moeten opleveren. Het Beter Leven-concept bewijst dat er beweging is in de markt, maar voorlopig is het gros van de afnemers niet bereid om meer te betalen. En zelfs al zou de consument het willen, dan houdt de retail het nog tegen.

Stel dat alle Nederlandse varkenshouders binnen dezelfde stallen 20 procent minder dieren gaan houden, zowel zeugen als vleesvarkens. De markt doet zijn werk en de prijzen gaan stijgen. Op korte termijn worden de meerkosten betaald. De gedachte: meer geld voor minder dieren komt dan uit.

Varkenshouders moeten echter in de spiegel kijken. Het verleden leert dat de drang om te groeien groot is en groot blijft. Binnen korte tijd zullen de aantallen weer op het oude peil zijn. En vult Nederland de aantallen niet op, dan doet het buitenland dan wel. De markt zal opnieuw zijn werk doen.

Marktregulering op deze manier werkt dus alleen op Europees niveau. De varkensmarkt blijft een vrije markt, de kostprijs van de top 25 procent in Europa zal leidend zijn voor de opbrengstprijs van het vlees in de bulkmarkt. Oplossingen liggen dus op het eigen erf en eventueel binnen integraties en ketens met specifieke afzetmarkten.

De wind staat tegen, varkenshouders moeten de zeilen bijzetten. Werken aan kostprijs en technisch resultaat blijft noodzakelijk. En er moeten keuzes worden gemaakt. Produceren voor de – vrije - bulkmarkt of anders aanhaken bij ketens en integraties waarmee een stuk vrijheid wordt ingeleverd. Belangrijk is om koers te houden. Door te laveren kun je ook tegen de wind in je doel bereiken !

Cor van Doorn
Revarco