Probleemloos de transitie door met calciumchloride

De periode rondom de geboorte is kritiek. Er wordt veel van de zeug gevraagd. Zo heeft ze veel energie nodig en neemt de calciumbehoefte direct na het werpen flink toe. 'Om haar hierop voor te bereiden en gezondheidsproblemen te voorkomen, is het van belang om haar calciummetabolisme te activeren en daarnaast voldoende calcium aan te bieden', stelt Jan Pool, technisch en commercieel adviseur bij Speerstra Feed Ingredients.

Direct na het werpen produceert de zeug veel melk en heeft ze een verhoogde calciumbehoefte. 'Ze neemt calcium op uit het voer, waarna het via de darmen in de bloedbaan terechtkomt. Vanuit hier wordt het calcium aangewend voor alle belangrijke lichaamsprocessen, waaronder de melkproductie', legt de Speerstra-adviseur uit.

'Maar de calciumbehoefte is door de melkproductie zo hoog, dat de zeug de hoeveelheid calcium die ze nodig heeft vaak niet volledig uit het voer kan halen. Ze maakt dan onder invloed van het parathyroidhormoon (PTH) calcium vrij uit haar botten en spieren en vult zo de voorraad in het bloed aan. Dit heet de calciumstofwisseling of het calciummetabolisme', aldus Pool.

Calciumstofwisseling stimuleren

De calciumhuishouding is volgens Pool in de periode rond het werpen vaak niet optimaal, waardoor de zeug niet genoeg calcium beschikbaar heeft. Hierdoor kan melkziekte ontstaan. Daarom is het belangrijk om het dier goed voor te bereiden en de calciumstofwisseling al voor het werpen te activeren.

Dat kan door het rantsoen te verzuren met anionische zouten, zoals de Speerstra DCAD-mix. Door de verzuring komt PTH vrij en wordt de calciumstofwisseling op gang gebracht. Nog voordat de melkproductie op gang komt, start de zeug al met het omzetten van calcium. Hierdoor kan ze na het werpen, met voldoende dekking vanuit het voer, genoeg calcium krijgen.

De adviseur haalt aan dat het belangrijk is te voorkomen dat de zeug te veel calcium uit de botten en spieren mobiliseert en slap wordt. 'Het is van belang om voldoende calcium bij te voeren. Een groot voordeel van de DCAD-mix is dat de werkzame stof calciumchloride is. Dit is een anionisch zout met calcium als belangrijk bestanddeel.'

Bij andere anionische zouten wordt het calciummetabolisme wel geactiveerd, maar heeft de zeug zonder extra aanvulling niet genoeg calcium, geeft Pool aan. 'Ze moet dit dan uit haar botten en spieren halen, waardoor ze juist sneller tegen de vlakte gaat. Het verzuren van het rantsoen kan dan een tegengesteld effect hebben. Door tegelijkertijd calcium bij te voeren, voorkom je dit.'

Anionische zouten bijvoeren gebeurt doorgaans preventief. Maar het is volgens Pool vooral nodig als de kation-anion-balans (KAB) van het rantsoen – die de verhouding weergeeft tussen het voornamelijk positieve kalium en natrium en het negatieve chloor en zwavel – niet optimaal is of er met regelmaat melkziekte voorkomt op het bedrijf.

Twee weken voor het werpen

Het rantsoen verzuren kan het beste twee weken voor het werpen starten. 'Afhankelijk van het rantsoen volstaat gemiddeld 30 gram per dier per dag', vertelt Pool. Hij legt uit dat de exacte hoeveelheid afhangt van de KAB van het rantsoen.

Zo zegt de adviseur dat in bepaalde grondstoffen, zoals aardappel- en melasserijke producten, veel kalium zit. Als deze kaliumrijke grondstoffen in het voer niet in balans kunnen worden gebracht, beveelt hij een hogere dosering DCAD-mix aan. Direct na het werpen kan de veehouder stoppen met anionische zouten voeren, maar het calcium moet dan wel op norm worden gevoerd.

Anionische zouten bijvoeren is niet altijd even gemakkelijk. Pool: 'Deze zijn heel functioneel, maar niet makkelijk te voeren door de scherpe en vieze smaak. De smaak is vergelijkbaar met die van salmiak, maar dan zonder toegevoegde suikers of zoetstoffen. Als je het dier de anionische zouten wil laten eten, moet je het heel goed in smakelijk voer verwerken of gecoate korreltjes gebruiken.'

Neutrale smaak

De anionische zouten in de DCAD-mix zijn gecoat met een vetlaag, waardoor de korreltjes een neutrale smaak krijgen en goed worden opgenomen. De coating zorgt niet alleen voor een neutrale smaak en goede opname, maar voorkomt ook dat de korreltjes veel vocht aantrekken.

'Anionische zouten absorberen veel vocht. Ze worden bijvoorbeeld ook gebruikt in vochtvreters', licht Pool toe. 'Een coating voorkomt dat de korreltjes nat worden en zorgt ervoor dat ze gemakkelijk kunnen worden gedoseerd en verwerkt. Het maakt het werken ermee veel aangenamer.'

Naast het calciummetabolisme activeren, kan anionische zouten bijvoeren ook een positief effect hebben op het tegengaan van bacteriële infecties in de urinewegen, blaas en vulva. 'Door de voeding aan te zuren, verzuurt ook de urine en gaan bacteriën dood. Als dit een thema is op een bedrijf, is dat een mooi bijkomend voordeel', besluit de Speerstra-adviseur.