Mannen in witte pakken?

Iedere varkenshouder en dierenarts is verplicht om wanneer hij verschijnselen van besmettelijke ziekten (zoals Afrikaanse of Klassieke Varkenspest, Mond en Klauwzeer, of de ziekte van Aujeszky) ziet, dit te melden aan de VWA. Zo luidt de regel en een snelle melding stelt de overheid in staat snel tot actie over te gaan en de schade aan de hele sector zoveel mogelijk te beperken.

Niets nieuws onder de zon, dit weet iedere varkenshouder in Nederland. Ondertussen hoopt dezelfde varkenshouder (en dierenarts) dat hem dat nooit overkomt. “Want wat er dan allemaal met je bedrijf gebeurt......”

Zes jaar lang was ik lid van het team varkensdierenartsen van de Gezondheidsdienst dat opgetrommeld werd wanneer er ergens een verdenking uitgesproken werd. In die periode werd er gemiddeld per maand één verdacht bedrijf bezocht. Lang niet altijd even ernstig, maar wel bijzonder genoeg om even poolshoogte te nemen.

Meldingen van verdenkingen komen binnen bij de VWA. De ene keer is het een slachthuis dat meldt varkens met verdacht veel bloedingen gezien te hebben, een andere keer betreft het plotse uitval bij een toom biggen die op sectie vol blijken te zitten met bloedingen. Het kan ook een varkensbedrijf betreffen dat tobt met vage verschijnselen of met teveel uitval.

De VWA belt vervolgens de varkenshouder en de practicus en spreekt met hen en de GD dierenarts af hoe laat het bedrijf bezocht gaat worden. Géén mannen in witte pakken op straat, géén borden in de tuin, géén afzettingen van je terrein. Deze mensen bellen gewoon aan en vragen dan of ze zich voor ze de stal ingaan mogen omkleden. Ze vertellen je wel dat je vanaf het moment dat je gebeld bent totdat aangetoond is dat er geen sprake is van een besmettelijke ziekte geen dieren aan of af mag voeren.

De VWA-er, practicus en GD-dierenarts bezoeken vervolgens het hele bedrijf, temperaturen de dieren die niet fit ogen en stellen wat vragen over het bedrijf. Dit team richt zich puur op de verdenking en komt niet om te checken of je wel op alle fronten aan de wet voldoet.

Aan het eind van de rondgang over het bedrijf steken ze even de hoofden bijeen en concluderen dan of ze de ziekte uit kunnen sluiten of niet. In het laatste geval wordt van een aantal dieren bloed afgenomen en dat wordt met een koerier naar het CVI in Lelystad gebracht. Daar staan laboranten klaar om de monsters te onderzoeken en na enkele uren volgt de uitslag. Het is waar, als het bedrijfsbezoek 's avonds plaatsvindt en die bloedjes rond 22.00 uur opgehaald worden, dan stap je toch niet gerust in bed.

Echter, in alle gevallen was de uitslag een paar uur later bekend en kon je – na het geruststellende telefoontje diep in de nacht – je omdraaien om nog een paar uur te slapen. Je bedrijf is weer vrijgegeven! Leuk is het niet als het je overkomt, maar het is wel de enige manier om mogelijke uitbraken zo snel mogelijk op te sporen en ons “licence to export” te behouden

Hetty van Beers
Dierenarts ULP