Waarom innovaties op de mestmarkt uitblijven

Ondernemers die willen innoveren op het gebied van mestverwerking hebben te maken met grote financiële risico’s. Daardoor komen innovaties slecht van de grond, stelt het LEI in een rapport over de economische analyse van de mestmarkt.

Als oorzaak van de risico’s benoemt het LEI, drie al langer bekende, factoren: de daling van de mestprijzen als gevolg van verwerking, de free riders en de onzekere wetgeving. De onderzoekers geven ook mogelijke overheidsoplossingen: verplichte mestverwerking, duidelijke regelgeving en garantieregelingen en subsidies gericht op het vergoeden van risico’s.

Voor de laatste oplossing geeft het LEI een aantal richtingen. De overheid kan een garantieregeling bieden waarbij investeringen (deels) worden vergoed als deze binnen een bepaalde termijn niet kostendekkend blijken te zijn. Ook kan de overheid het nemen van risico’s met subsidies belonen. Duidelijke wetgeving op langere termijn helpt ook de onzekerheden te voorkomen en daarmee investeringen te stimuleren. Tot slot kan onderzoek helpen onzekerheden met betrekking tot technische en economische haalbaarheid te verkleinen.

Vraag en aanbod
Het LEI analyseert dat intermediairs een belangrijke rol spelen bij het koppelen van vraag en aanbod, maar dat hun positie niet zo sterk is dat zij de prijs kunnen bepalen. De concentratie in de mesthandel is niet groot. De prijs blijft in essentie afhankelijk door vraag en aanbod. De vraag is daarbij vooral bepaald door de plaatsingsruimte. Omdat in Nederland bijna geen plaats is voor extra ruimte, leidt een hogere prijs voor mest niet tot extra vraag. De relatief grote prijsfluctuaties (op lange termijn) zijn volgens het LEI vooral afhankelijk van een verandering in het aanbod. De omvang van de veestapel en de mogelijkheden voor mestverwerking spelen in de toekomst dus een belangrijke rol in de kosten voor mestafzet.