IJzerprik niet effectief? Dat heeft impact op groei, ook na het spenen

Bloedarmoede bij biggen is lastig visueel waar te nemen

Omdat biggen een routinematige ijzerinjectie krijgen, komt een extreme vorm van bloedarmoede niet vaak voor. Het is lastig om visueel te beoordelen of de ijzerinjectie het gewenste effect heeft.

De eerste signalen van bloedarmoede door ijzertekort bij biggen zijn een ruw haarkleed en bleke slijmvliezen. De dieren vertonen een gebrek aan eetlust en een verminderde gewichtstoename. De huid is gerimpeld en de varkens zijn lusteloos, met hangende kop en oren. Bovendien zijn deze dieren ook gevoeliger voor ziekte door een verstoorde werking van het afweersysteem. Naarmate de bloedarmoede meer extreme vormen aanneemt, worden ook de klinische symptomen meer uitgesproken.

Controleer bloedarmoede bij biggen

Bloedarmoede door ijzertekort is moeilijk visueel waar te nemen. Het kan daarom het best worden opgespoord door een bepaling van het hemoglobinegehalte in het bloed. De test kan snel en gemakkelijk op het varkensbedrijf zelf worden uitgevoerd door gebruik te maken van een draagbaar meettoestel. Voor meer informatie over het bepalen van het hemoglobine gehalte, lees: Hoe controleer je het effect van de ijzerinjectie bij biggen?

Oorzaken van ijzertekort bij biggen

Verschillende oorzaken kunnen aan de basis liggen van ijzertekort zoals het tijdstip van de ijzertoediening, de nauwkeurigheid waarmee het ijzer wordt toegediend (verliezen door terugvloei, correctheid van de dosis), het gebruikte ijzerpreparaat, de groeisnelheid van de biggen, de toomgrootte of bloedverlies door bijvoorbeeld navelbloeden.

Uit een onderzoek uitgevoerd op 23 Nederlandse bedrijven waar in totaal 690 biggen werden bemonsterd, bleek dat er ondanks de routinematig toegepaste ijzerprik toch nog biggen met bloedarmoede voorkwamen. In dit onderzoek had 10 procent van de bemonsterde biggen klinische bloedarmoede en 42 procent van de biggen had suboptimale hemoglobine waarden. Slechts 47 procent van de biggen had een optimaal hemoglobinegehalte. Er werden ook duidelijke bedrijfsverschillen waargenomen.

Invloed van bloedarmoede op de groei

In een grootschalig Canadees onderzoek waarbij twintig bedrijven en 1.095 biggen waren betrokken, werden per bedrijf dertien tot twintig tomen onderzocht. In elke toom werd bij drie biggen (één groot, één normaal en één klein big) het gewicht bepaald één tot twee dagen voor het spenen en 21 dagen later.

Tegelijkertijd werd ook het hemoglobinegehalte gemeten. In deze studie werd berekend dat biggen die rond speenleeftijd bloedarmoede hebben (hemoglobinegehalte lager dan 90 gram per liter bloed), in de eerste drie weken erna 820 gram minder groeien dan biggen die geen bloedarmoede hebben.

Andere studie

In een andere studie werden vijf varkensbedrijven met gemiddeld duizend zeugen onderzocht. Per bedrijf werden twintig tomen geselecteerd. In elke toom werd één big geselecteerd, waarbij één tot drie dagen voor het spenen het hemoglobinegehalte werd gemeten. Op dit tijdstip werden de biggen ook gewogen. Een tweede gewichtsregistratie volgde drie weken na spenen.

Ook in deze studie werd een positieve associatie tussen het hemoglobinegehalte bij spenen en de dagelijkse groei in de eerste drie weken na spenen waargenomen. Er werd berekend dat een toename van het hemoglobinegehalte met 10 gram per liter bloed overeenkwam met een toename van de dagelijkse groei met +17,2 gram per dag in de eerste drie weken na spenen.

Conclusie

Uit onderzoek is gebleken dat bloedarmoede door ijzertekort een niet te onderschatten impact heeft op de groei en dit zowel voor als na het spenen. Maatregelen die ervoor zorgen dat de biggen tijdens de zoogperiode optimaal kunnen groeien, zoals een goede ijzervoorziening, hebben ook na het spenen een gunstige invloed op de prestaties. Controleer daarom regelmatig of de ijzervoorziening van uw biggen voldoet aan de normen. Vraag ernaar bij uw dierenarts of contacteer Ceva Santé Animale.

Bronnen

Svoboda et al. Effect of Per Os Iron Lactate Supplement on Development of Haematological Profile of Piglets in the Early Postnatal Period. Acta Vet. Brno, 2004, 73: 431-436.

Bhattarai et al. Association between hematological status at weaning and weight gain post-weaning in piglets. Livestock Science 182 (2015) 64–68.

Perri et al. An investigation of iron deficiency and anemia in piglets and the effect of iron status at weaning on post-weaning performance. Journal of Swine Health and Production, Jan-Febr 2016.