PCR-test beschikbaar om coccidiose aan te tonen

Oöcysten zijn 'eitjes' van de parasiet, die besmette biggen uitscheiden met de mest. De oöcysten komen zo in de stalomgeving terecht en vormen een bron van besmetting voor andere biggen.

Nieuwe PCR-test beschikbaar

Sinds kort stelt Ceva in samenwerking met het laboratorium van Dierengezondheidszorg (DGZ) Vlaanderen (België) een nieuwe PCR-test ter beschikking voor het aantonen en kwantificeren van Cystoisospora suis. Met deze PCR-test wordt het genetisch materiaal van de parasiet (alle levensstadia, inclusief de oöcysten) in de mest opgespoord.

Voor het aantonen van oöcysten in mestmonsters waren er tot voor kort twee andere methodes beschikbaar, de flotatie methode en de autofluorescentie methode. Bij de flotatie methode wordt een mestmonster opgelost in een speciale flotatievloeistof, waardoor de oöcysten gaan drijven. Daarna wordt de mest gezeefd om het grof materiaal te verwijderen en vervolgens wordt er onder de microscoop gekeken of en hoeveel oöcysten er aanwezig zijn.

Nadeel van deze techniek is dat de detectie van oöcysten bemoeilijkt kan worden door het hoge vetgehalte van de mest van zuigende biggen. De oöcysten kunnen vast blijven zitten in de vetpropjes in de mest, waardoor ze niet gaan drijven in de flotatievloeistof en dus niet opgespoord worden (1).

Bij de autofluorescentie methode wordt mest uitgesmeerd op een microscoop glaasje. Dit monster wordt dan bekeken onder een microscoop met een speciale UV-lamp. De oöcysten lichten op door het UV-licht en kunnen zo geteld worden. Deze techniek is gevoeliger dan de flotatie methode, maar wordt niet routinematig uitgevoerd in een Nederlands laboratorium.

Verzamel de juiste monsters

Om oöcysten te kunnen aantonen, moeten de mestmonsters verzameld worden op het juiste tijdstip. Dit wil zeggen op het moment dat de biggen oöcysten uitscheiden. Bij individuele dieren vertoont de uitscheiding van oöcysten twee pieken. Een eerste piek treedt op vijf tot zes dagen na de infectie, de tweede piek volgt ongeveer een week later.

Omdat biggen meestal tijdens de eerste levensweek besmet worden, zullen ze pas in de tweede levensweek een eerste keer oöcysten uitscheiden. Daarom worden biggen best pas rond de leeftijd van veertien dagen bemonsterd. Bij individuele dieren is de duur van de uitscheiding bovendien vrij kort (gemiddeld vier-vijf dagen). Daarom kan het nuttig zijn om een mengmonster van meerdere biggen van een toom te onderzoeken.

Onderzoek ook nuttig bij tegenvallende groei

Coccidiose infecties kunnen ook subklinisch verlopen. Dit wil zeggen dat biggen wel geïnfecteerd zijn, maar dat ze geen klinische symptomen zoals diarree vertonen. Ook bij deze subklinische infecties zorgt de beschadiging van het darmslijmvlies voor verstoorde verterings- en absorptieprocessen in de dunne darm, met als gevolg een verminderde opname van voedingsstoffen en water.

Onderzoek van de universiteit van Gent toont aan dat geïnfecteerde biggen die geen diarree ontwikkelen toch groeivertraging oplopen en dat ook subklinische coccidiose-infecties economisch relevante schade veroorzaken (2). Daarom is coccidiose onderzoek ook nuttig op bedrijven waar geen diarree, maar wel een ongelijke of tegenvallende groei bij de zuigende biggen wordt waargenomen.

Conclusie

Door onderzoek van mestmonsters kan aangetoond worden of coccidiose op uw bedrijf aanwezig is. Sinds kort is hiervoor een nieuwe en meer gevoelige PCR-test beschikbaar. Wil u weten of coccidiose ook op uw bedrijf aanwezig is? Vraag een onderzoek met de nieuwe PCR-test aan via uw bedrijfsdierenarts of neem contact op met Ceva.

Bronnen
(1) Joachim et al. Detection of Cystoisospora suis in faeces of suckling piglets – when and how? A comparison of methods. Porcine Health Management (2018) 4:20.
(2) Maes et al. Effects of toltrazuril on the growth of piglets in herds without clinical isosporosis. The Veterinary Journal 173 (2007) 197–199.