Het Circovirus: de stand van zaken in Nederland na 10 jaar vaccineren

Verschillende klinische symptomen kunnen geassocieerd worden met Porcine Circovirus type 2 (PCV2) infecties, zoals slijters (wegkwijnziekte), bleke varkens, luchtwegproblemen, maagdarmproblemen, vruchtbaarheidsproblemen en Porcine Dermatitis en Nefropathie syndroom (PDNS); maar een PCV2 infectie kan ook een subklinisch verloop hebben met uitsluitend verminderde productieresultaten. Jarenlange inzet van goed werkzame, commerciële vaccins heeft ertoe geleid dat het klinisch beeld nagenoeg volledig verdwenen is in Nederland. Het PCV2 virus is desalniettemin nog steeds aanwezig in de varkenspopulatie.  Een regelmatige evaluatie en eventuele bijsturing van de PCV2 controle- en vaccinatiestrategie is dan ook belangrijk.

De genetische evolutie van het PCV2 virus Sinds de ontdekking in de late jaren ’90 van het PCV2 virus is het één van de economisch belangrijkste ziekteverwekkers bij varkens geworden. Wereldwijd is het de aandoening waar varkens momenteel het meest tegen worden gevaccineerd. De beschikbare vaccins zorgen voor een uitstekende beschermende immuniteit. Maar vaccinatie voorkomt niet dat het virus blijft circuleren. Het genetisch materiaal van het PCV2 virus wijzigt bovendien snel, waardoor er verschillende genotypen van het virus zijn ontstaan. Door de continue ontwikkeling van het virus vinden er verschuivingen plaats in het voorkomen van de verschillende PCV2 genotypen. Het PCV2 virus kan momenteel verdeeld worden in 5 verschillende genotypen: PCV2a t/m PCV2e.¹

• Ten tijde van de ontdekking van het PCV2 virus in 1998 was de varkensstapel hoofdzakelijk besmet met het PCV2a virus. Dit genotype is de basis voor alle commerciële PCV2-vaccins.
• Vervolgens viel de verschuiving van het PCV2a naar het PCV2b genotype samen met het optreden van ernstige PCV2 gerelateerde ziekte-uitbraken. Dit is de eerste belangrijke genotype verschuiving. In koppels werd vanaf de periode 2000-2006 regelmatig de wegkwijnziekte gezien. Vanaf eind 2007 zijn op grote schaal vaccins ingezet in de varkensstapel die voorname­lijk geïnfecteerd was met PCV2b.
• Het genotype PCV2c is alleen aangetoond in Denemarken.
• In Noord-Amerika heeft sinds 2012 het PCV2d genotype de plaats ingenomen van het voorheen dominante PCV2b genotype. Een vergelijkbare trend is ook beschreven in Europa, China en Zuid-Korea¹. Dit is de tweede belangrijke PCV2 genotype verschuiving sinds de ontdekking van het PCV2 virus.
• Genotype PCV2e is momenteel alleen aangetoond in China.

Er wordt steeds meer onderzoek gedaan naar de mogelijke toename van de ziekteverwekkende eigenschappen van het opduikende PCV2d genotype en de werkzaamheid van de beschikbare vaccins tegen dit PCV2d genotype. Sommige vaccins, die allen zijn afgeleid van het PCV2a genotype, lijken ook effectief te zijn tegen PCV2d.²

Vraag advies aan uw dierenarts over de controle van PCV2 virus op uw bedrijf.   Referenties:

1. Karuppannan A. and Opriessnig T. Porcine Circovirus Type 2 (PCV2) Vaccines in the Context of Current Molecular Epidemiology. Viruses 2017, 9, 99.
2. V. Palya et al. ESPHM 2018 pag 461.