Maagzweren bij varkens, het mysterie ontrafeld

Uit het onderzoek blijkt dat maagzweren vaak voorkomen bij varkens, vooral bij de dieren op slachtleeftijd (zes tot acht maanden) en drachtige of reforme zeugen. Bij het overgrote deel van de varkens met maagzweren zijn er geen waarneembare symptomen. De varkens zien er gezond uit. Het zijn vooral de zeer ernstige maagzweren die duidelijke ziekteverschijnselen veroorzaken. Ze zorgen voor een verminderde voedselopname, wat een negatieve invloed heeft op de gewichtstoename, en voor een gewichtsverlies van 75 gram per dag zorgt. Naast dit chronisch effect kunnen maagzweren leiden tot een verhoogde uitval.

Chloë de Witte
• Dierenarts, optie Onderzoek
• Doctoraar in vakgroep Pathalogie Bacteriologie en Pluimveeziekten, Faculteit Diergeneeskunde, Ugent
• Biedt ondersteuning aan onderzoekers UGent

Twee bacteriën zijn de oorzaak

De Witte ontdekte dat twee bacteriën verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van maagzweren bij varkens. De eerste bacterie – de Helicobacter suis – komt frequent voor in de varkensmaag en beïnvloedt de productie van maagzuur. Op de leeftijd van zes maanden kan deze bacterie ervoor zorgen dat het varken plots minder maagzuur aanmaakt. Daardoor kan een andere bacterie zich verder gaan ontwikkelen: de Fusobacterium gastrosuis. Deze pas ontdekte bacterie veroorzaakt kleine letsels door de cellen van de maagwand te doden. Bij volwassen varkens neemt de productie van maagzuur weer toe, waardoor de kleine letsels kunnen evolueren tot zeer ernstige letsels en maagzweren.

Juiste voeding werkt preventief

Goed om te weten: het is belangrijk dat de maaginhoud van het varken niet te vloeibaar wordt, want anders komt het gevoelige, eerste deel van de varkensmaag in contact met maagzuur. Het voeder – en vooral de partikelgrootte ervan – speelt dus een cruciale rol bij de preventie van maagzweren. Een studie heeft aangetoond dat wanneer je gepelleteerd voeder en grof gemalen voeder met elkaar roteert, het risico op letsels en maagzweren vermindert.

Dit kun je concreet doen tegen maagzweren:
• Vermijd zoveel mogelijk stress bij de varkens
• Beperk acute infecties door een verhoogde bioveiligheid
• Toedienen van stro zorgt voor een daling van stress en zorgt er ook voor dat de maaginhoud steviger wordt
• Geef meer grof gemalen voeder.

De onderzoekers van de Universiteit Gent zijn actief bezig met het ontwikkelen van een vaccin voor Helicobacter suis om ontstekingen en maagzweren te beperken. Dit is een moeilijk proces en zal er nog niet zijn op korte termijn. Ook het gebruik van probiotica kan interessant zijn om te zorgen voor een evenwicht van de maagmicrobiota. Maar ook dat lijkt iets voor de verre toekomst.

BNL-NON-240200007