PRRS-sequentieanalyse: wat kun je eruit concluderen?

Bij de ene varkenshouder leidt PRRS voornamelijk tot meer luchtweginfecties, bij een andere varkenshouder leidt de virusziekte vooral tot een hoger aantal abortussen. Hetzelfde virus, verschillende symptomen. Hoe zit dat? We vragen het varkensdierenarts Marc Schyns van MSD Animal Health, die al veel onderzoek naar PRRS heeft gedaan.

'PRRS is een lastige virusziekte om grip op te krijgen, omdat het virus zich bij wijze van muteert waar je bij staat. Er is bij PRRS dus sprake van veel verschillende veldstammen. De klinische verschijnselen kunnen hierdoor van uitbraak tot uitbraak verschillen. Het is belangrijk om zoveel mogelijk te weten over het virus dat op je bedrijf rondwaart, zodat je kunt herleiden hoe het jouw bedrijf is binnengekomen.'

Waar is het virus vandaan gekomen?

Bij een positieve PCR-test voor PRRS raadt Schyns een sequentieanalyse aan. 'Niet alleen veldvirussen zorgen voor een positieve test, maar ook een groot gedeelte van de vaccins. Om dat onderscheid te maken, is het nodig om verder onderzoek te doen. Dat hoeft echt niet bij elk positief monster, dat kan ook goed steekproefsgewijs. Vaak maken we pools waarbij we van elke vijf of tien positieve monsters het monster met daarin het meeste virus eruit selecteren voor vervolgonderzoek. Op die manier blijven de kosten overzichtelijk.'

Een sequentieanalyse is een soort DNA-onderzoek van het virus, legt de varkensdierenarts uit. 'Je wilt weten hoe het virus dat je op dat moment binnen hebt, tot in de kern is opgebouwd, zodat je het kunt vergelijken. De analyse maakt overigens ook duidelijk of je met één of met meerdere veldstammen hebt te maken. Door naar de overeenkomsten en verschillen te kijken, kun je herleiden waar het virus vandaan is gekomen', licht hij toe.

'Komt de veldstam bijvoorbeeld overeen met de veldstam die eerder op jouw bedrijf is gevonden? Dan weet je dat het virus binnen je eigen bedrijf kans heeft gezien om opnieuw op te laaien. Oftewel: ergens in de interne biosecurity zit een lek. Blijkt het om een niet-verwante stam te gaan? Dan weet je dat je het virus van buiten naar binnen hebt gekregen en dat je maatregelen moet treffen in de externe biosecurity. Alleen op die manier kun je een volgende uitbraak voorkomen', stelt Schyns.

Verschillende verschijningsvormen en symptomen

PRRS kent dus verschillende verschijningsvormen en kan tot verschillende klinische symptomen leiden. Klopt het dat het PRRS-vaccin bij de ene veldstam dan ook effectiever zal zijn dan bij een andere? 'Het is belangrijk om je te realiseren dat een vaccin nooit de volle 100 procent bescherming biedt, ongeacht met welke veldstam of veldstammen je te maken hebt. PRRS is een virus dat zich op elk bedrijf anders ontwikkelt, waardoor we met een sequentieanalyse 'in het DNA' dus verschillen of juist overeenkomsten in de veldstammen kunnen ontdekken', zegt de varkensdierenarts.

'Wanneer er meerdere introducties zijn geweest, kunnen er binnen één bedrijf meerdere veldstammen worden aangetroffen. Bij een snel muterend virus als PRRS is het van groot belang dat een vaccin breed is en zich dus richt op alle veldstammen. Het vaccin is een essentieel hulpmiddel, maar tegelijkertijd slechts een onderdeel van de oplossing. In welke mate het vaccin effectief is, is bijvoorbeeld sterk afhankelijk van allerlei andere omgevingsfactoren. Spelen er nog andere infectieziekten op het bedrijf? Hoe is het stalklimaat? Hoe wordt er omgegaan met zieke dieren en dragers? In welke mate zijn de in- en externe biosecurtiy op orde? De aanpak van PRRS slaagt alleen bij een multifactoriële en maatgerichte aanpak. Hoe meer je over 'het DNA' van het virus weet, des te gerichter je het virus te lijf kunt gaan.'

• Klik hier voor meer informatie over deze maatgerichte aanpak

In de volgende nieuwsartikelen leest u meer over de multifactoriële aanpak van PRRS en managementmaatregelen.