Rendement met ferment

Elke week fermenteren klanten van ForFarmers 5.000 ton ferment op hun varkensbedrijven. Fermentatie is een proces waarbij temperatuur, vochtigheid, melkzuurbacteriën en voedingsstoffen 24 uur samenwerken. Melkzuurbacteriën zetten glucose om in het smakelijke melkzuur. In die tijd stijgt de productie van melkzuur tot wel 35 kilo per ton ferment.

'Zo'n 700.000 biggen krijgen een rantsoen waarvan een deel bestaat uit de uitgebalanceerde mix van melkzuur en melkzuurbacteriën. Het zijn niet de minste ondernemers die deze varkensvariant van Yakult inzetten', zegt Richard ter Braak, projectleider fermentatie bij ForFarmers. 'Het voeren ervan brengt op brijvoerbedrijven extra rendement van zo'n 50 euro per zeug inclusief biggen per jaar. Daarnaast zien wij ook grote kansen voor vermeerderingsbedrijven met droogvoer om toch de grote voordelen van het bijvoeren van ferment naar hun eigen erf te halen.'

Project

Om een impuls te geven aan die rendabele ontwikkeling, heeft ForFarmers in 2019 het project 'Fermentatie' in het leven geroepen. Ter Braak is kartrekker van dit team met nutritionisten van het innovatieteam en zeugen/biggenspecialisten. 'Zeugenhouders laten we zelf ervaring op hun bedrijf opdoen met het toepassen van ferment. Dat is de eenvoudigste manier om te zien wat het aan voordelen oplevert.' Gebruiksklare ferment is per kuub of per bulkvracht aan te voeren.

Het is een kwestie van rekenen of het uit kan om het fermenteren op het eigen bedrijf uit te voeren. De investering – twee fermentors, een warmwatertank (65 graden Celsius) en een doseerpomp voor vloeibare bacteriën – komt op 100.000 tot 150.000 euro.

In drie jaar terugverdiend

'Een bedrijf met duizend zeugen heeft zo'n installatie al in drie jaar terugverdiend. Een kleiner vermeerderingsbedrijf doet daar langer over', licht de projectleider fermentatie toe. 'Een groot deel van de zeugenbedrijven die ferment voeren met het Nutrix-systeem, dat is een minibrijvoerinstallatie voor bijvoeren in de kraamstal, beschikt over een volwaardige fermentatie-installatie.'

Het aantal zeugenbedrijven met een Ferm4Farm-compact stijgt volgens Ter Braak ook snel. 'Dat is de kleinere versie om ferment te maken op basis van onze speciale drogegrondstoffenmix, het specifieke bacteriemengsel en water van 37 graden. Zo'n minifermentor maakt fermentatie ook voor droogvoerbedrijven bereikbaar.'

Beeld in de stal

De ervaring van het verstrekken van ferment is dat de voeropname in de kraamstal verbetert. Kraamzeugen en hun biggen vinden de mix van melkzuur en melkzuurbacteriën smakelijk en nemen deze graag op. 'Zeugen nemen meer voer op en verteren het beter, produceren meer melk en blijven beter in conditie. Voor biggen vanaf een leeftijd van zeven dagen levert de Yakult-variant direct voordeel op voor de darmgezondheid. Bovendien zorgt ferment voor een soepeler opstart na spenen.'

Grondstoffen worden via fermentatie beter ontsloten waardoor de verteerbaarheid toeneemt. 'Tijdens het fermenteren worden verschillende enzymen geactiveerd en bepaalde stoffen afgebroken die een negatieve invloed hebben op de vertering en benutting van grondstoffen; de antinutritionele factoren', benadrukt Ter Braak. 'Gefermenteerde producten hebben vanwege al die verschillende gunstige aspecten een positief effect op de darmgezondheid bij zeugen en biggen. Daardoor verbeteren de voerefficiëntie, de technische resultaten én het rendement.'

Waar ForFarmers ook winst voor de varkenshouders ziet, is het direct toepassen van melkzuurbacteriën bij de productie van mengvoeders. 'Door vloeibare melkzuurbacteriën over droogvoer te sproeien, wordt meteen na de opname het verteringsproces in de zeugen of biggen ondersteund.'

Duurzame veehouderij

Fermentatie draagt ook bij aan het verduurzamen van de varkenshouderij. 'Het produceren van varkensvlees levert met ferment een lagere CO2-uitstoot op en een lagere stikstof- en fosfaatexcretie', stelt Ter Braak.

'Ik heb altijd in fermentatie geloofd en ben blij met de positieve effecten van gefermenteerde grondstoffen bij de varkens. Het is een duurzame manier van voeren, omdat we hiermee ook droge restproducten uit de humane voedingsindustrie tot waarde brengen. De tijd is rijp om alle klanten te laten ervaren wat fermentatie op hun bedrijf brengt.'