Achtergrond

Toomkwaliteit snel upgraden met melk

Voeding Jos Thelosen 27 jul 2020 om 10:20uur

Het bijvoeren van kwaliteitsmelk in cups is al vier jaar een solide basis voor de resultaten op het bedrijf van Marcel Merkens. De toomkwaliteit wordt zo consequent naar een hoger niveau gebracht. De biggen weten wat vreten is en gaan na het spenen door als een speer.

Het is 9.30 uur. Koffiepauze voor Marcel Merkens en zijn medewerkers, waaronder de 18-jarige Marianne Verbeek. Volgens Merkens is zijn kraamstalmedewerker dé persoon om de ervaringen met het cupsysteem en het bijvoeren van biggenmelk te delen.

Zeugenhouder Marcel Merkens voert biggen al 4 jaar bij met een cupsysteem en kwaliteitsmelk van Startix © Henk Riswick Fotografie

‘Marianne werkt er dagelijks mee en ziet het gunstige effect in de kraamstallen. Maar hebben jullie vragen over het cupsysteem waar we al vier jaar mee werken, dan weten jullie mij te vinden’, zegt Merkens. ‘En als jullie de stal ingaan, staat er per persoon een kratje met bedrijfskledij in de hygiënesluis.’
Ondertussen schuift varkensspecialist Gerrit van de Pol van Startix aan. Elke zes weken kijkt hij of het bijvoeren van Weanplus bij Merkens goed verloopt. Verbeek, dochter van een vermeerderaar in Woudenberg, vertelt dat ze vanuit De Meerwaarde in Barneveld stage liep bij het vermeerderingsbedrijf van Merkens, waar ook haar broer Frans werkt. Ze mocht met iedereen meewerken en leerde er veel.
‘Ik kreeg alle vrijheid om uit te zoeken wat bij mij paste. Dat is werken in de kraamstallen.’ Daarom ging Verbeek na het behalen van haar mbo-diploma aan de slag als kraamstalmedewerker.

Weekritme

Wekelijks biggen er zo’n 55 zeugen af. De eerste zeugen werpen op woensdag, de piek is op donderdag en op de vrijdag werpen de laatste dieren. ‘Het is belangrijk dat de circa vijftien levend geboren biggen biest van hun moeder krijgen. Na die biestperiode starten we met biggen selecteren en pleegzeugen maken’, legt Verbeek uit. ‘Standaard starten we op maandag met het bijvoeren van melk in de cups.’
Verbeek zet de melkleiding open en loopt met een stok de kraamafdeling in. Bij elk hok staat ze even stil en duwt behendig tegen de nippel in de oranje cup. Een kleine hoeveelheid melk stroomt in het drinkbakje. ‘Meer hoef ik niet te doen. Biggen zijn nieuwsgierig en leren het snel om zichzelf bij te voeren.’
Omdat het zeugenbedrijf twee stallen met kraamafdelingen heeft, zijn er ook twee aparte melksystemen. Dagelijks beoordeelt Verbeek het melkniveau in de voorraadvaten en maakt ze routinematig een nieuwe hoeveelheid aan. Water van 45 graden erin, twee voerscheppen met melkpoeder per 10 liter toevoegen en de roerder aanzetten.
‘Hoeveel tijd het kost? Per dag kan ik in een paar minuten bijna 2.500 biggen melk bijvoeren’, stelt Verbeek. De biggen krijgen achttien dagen melk bijgevoerd. Op de donderdag voor de speendag zet ze water op het cupsysteem en schakelt ze over van prestarter op speenvoer.

Melk bijdrinken uit de cup leren biggen razendsnel. © Henk Riswick Fotografie

Verwennerij na spenen

Na spenen hanteert het bedrijf een bijzondere strategie om biggen goed aan het vreten te krijgen. ‘Vier keer per dag gieten we melk over speenvoer in een trog. Ze herkennen de lichtzure geur van de melk en vliegen op het voer af’, licht Verbeek toe. ‘In drie dagen bouwen we deze verwennerij af en gaan ze door als een speer.’
Hygiëne bij het voeren van melk is cruciaal voor de darmgezondheid van biggen. ‘Om de dag spoelen we het systeem met water van 70 graden Celsius door. Elke maandag spoelen we het voersysteem schoon met een ‘cupcleaner’ in heet water. Na zo’n twintig minuten spoelen, beginnen we weer kiemvrij. Standaard gaan we elke maand met een ontvettend schoonmaakmiddel aan de gang.’
Het is volgens Verbeek een storingsvrij, eenvoudig en effectief bijvoersysteem. 'Als je consequent bent.'