Plotselinge sterfte zeugen door 'paardenstreptokok'
Een streptokoktype dat zijn oorsprong vindt bij het paard, kan plotselinge sterfte bij zeugen veroorzaken. Dat blijkt uit onderzoek door de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD). 'Er is geen sprake van een probleem', vindt Manon Houben, hoofd Varkensgezondheid bij GD. 'Wel is onderzoek bij plotselinge sterfte altijd aan te raden.'
Streptokokken zijn veelvoorkomende bacteriën. Bij vrijwel iedere diersoort en de mens komt wel een bepaald type streptokok voor. Streptococcus suis is het type dat bij varkens problemen kan veroorzaken. Van deze bacterie zijn weer veel subtypen. In Nederland hebben we vooral problemen met subtype 2, 7 en 9.
Andere streptokokken
Vorig jaar speelde een andere streptokok een rol op twee zeugenbedrijven en dit voorjaar op een derde bedrijf. Op de bedrijven was sprake van plotselinge sterfte van drachtige zeugen. Bij sectie vertoonden de gestorven dieren duidelijk symptomen van een bloedvergiftiging, of zoals het officieel heet: sepsis.
Het lichaam kan de bacterie niet opruimen en de infectie verspreidt zich door het hele lichaam waardoor hart, nieren, longen en lever ontstoken raken. Bij het laboratoriumonderzoek van weefsels werd bij deze dieren alleen Streptococcus equi subsp. Zooepidemicus kortweg Str. zooepidemicus gevonden. Deze streptokok komt het vaakst voor bij paarden, zoals equi aangeeft, maar ook honden, varkens en mensen kunnen deze bij zich dragen.
Bij plotselinge sterfte is sectie altijd aan te raden
Stressfactor
Het is niet bekend of deze streptokok vaak bij het varken voorkomt. Is een varken drager, dan zijn er doorgaans geen problemen. Door een stressfactor, zoals een ziekte of bijvoorbeeld hoge temperaturen, kan dit wel gebeuren.
Bij het eerste geval van Streptococcus zooepidemicus in het voorjaar van 2019 zijn voedingsproblemen waarschijnlijk de stressfactor geweest. Bij het tweede en derde geval is de stressfactor niet zo duidelijk.
Dragende zeugen
Opvallend is dat de problemen optraden bij dragende zeugen. Bij zeugen in het kraamhok of bij de biggen waren er op de bedrijven geen problemen.
Vorig jaar waren er ook problemen met Streptococcus zooepidemicus in Canada. De problemen traden daar op na transportstress bij zeugen in het slachthuis. De streptokok in Canada blijkt genetisch niet helemaal dezelfde strepotokok als waarbij de problemen in Nederland optraden.
Nader onderzoek bij plotselinge sterfte
Volgens Houben is er geen reden tot ongerustheid. 'Het lijkt tot nu toe op toeval, maar we houden het goed in de gaten.' Daarom raadt ze aan om bij plotselinge sterfte van varkens in overleg met de dierenarts altijd sectie en nader onderzoek uit te laten voeren. 'Dan komt een eventueel probleem ook boven water.'