Verspreiding van hepatitis E bij varkens is goed in te dammen

Meester werkte samen met Wageningen Bioveterinary Research en negen private partners. De universitair docent promoveerde op 3 april op dit onderzoek.

Het hepatitis E-virus vermenigvuldigt zich in de lever van het varken. Het maakt varkens niet ziek, maar ze kunnen het virus wel overdragen op mensen. Dit kan bijvoorbeeld als ze contact hebben met varkens of rauwe varkensvleesproducten eten waarin varkenslever is verwerkt. Het virus vermenigvuldigt zich dan in de lever bij de mens, wat kan leiden tot buikpijn, koorts en leverontsteking.

Risico laag

In Nederland zijn op dit moment weinig mensen geïnfecteerd met hepatitis E en is het risico voor de volksgezondheid laag.'Er zijn in de varkenshouderij geen problemen met hepatitis E. Mocht het virus voor volks- of varkensgezondheid relevant worden, dan weten we hoe we het virus onder controle kunnen houden', geeft de onderzoeker aan.

Er wordt ook niet standaard op gemonitord op hepatitis E. Het virus is onlangs echter wel geprioriteerd als belangrijke zoönose om op te gaan monitoren, door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (Efsa) samen met vogelgriep en varkensgriep.

Verschillen per bedrijf

Voor het onderzoek onderzocht Meester slachtvarkens van 207 varkensbedrijven. Op al deze bedrijven - waaronder bedrijven met een hoge gezondheidsstatus - kwam het virus voor. De meeste varkensbedrijven leverden groepen varkens voor de slacht waarbij in elke groep infectie of immuniteit tegen hepatitis E voorkwam. Sommige bedrijven waren echter in staat groepen varkens te leveren zonder het virus.

In de tweede fase van het onderzoek vergeleek Meester twee bedrijven. Bij het ene bedrijf was het virus aanwezig in alle hokken, terwijl het bij het andere in twee van de drie onderzochte afdelingen niet aanwezig was. Het verschil kwam volgens haar door de hygiënemaatregelen die op dit bedrijf worden genomen.

Heldere afspraken

Binnen dat laatstgenoemde bedrijf gelden heldere afspraken. De betreffende varkenshouder is zeer strikt in het reinigen van de laarzen voor hij een afdeling betreedt. Er wordt gewerkt van jong naar oud. En bijvoorbeeld een afdeling met luchtwegproblemen wordt steevast als laatste bezocht. Daarnaast wordt er secuur gereinigd en gedesinfecteerd, geeft de onderzoeker aan. 'De afdeling was ook echt schoon voor nieuwe biggen werden opgelegd.'

'Varkenshouders kunnen dus verschillende maatregelen nemen om het virus minder kans te geven zich te verspreiden', geeft Meester aan . Naast het gebruik van schone laarzen en materialen in iedere afdeling noemt Meester het bestrijden van vliegen en ongedierte. 'Deze maatregelen kunnen infecties bij varkens terugdringen en daarmee mogelijk ook de overdracht van het virus van varken op mens beperken.'